B. Keldiyev toshkent 2014

J a
v
o b.
Voronka va konus de vorl ari orasidagn 
tor teshikda havo katta tezlik bilan harakat qilgani 
uchun uning bosimi atmosfera bosimidan kam 
bo‘ladi. Shuning uchun havo konusning ichki 
devorlariga ta’sir qilib, uni voronkaga qisadi va 
konus tushibket maydi. 

---

27 
67. Ip o‘raladigan g'altakning teshigiga shisha naycha qo'yib, u orqali 
qog'oz varag'iga puf laymiz Qog'oz vara g'i g'altakka to puflab bo‘lguncha 
yopishib turadi va tushib ketmaydi (54-rasm). Hodisani tushuntiring. 
54-rasm.
J a v o b
. 66- masalaning javobiga qarang 
68.Voronka uchidan sham alangasiga puflaymiz. (55-rasm). A langa 
voronka tomonga og'adi. Hodisani tu shuntiring.
55-rasm 
J a v o b
. Voronka og'zi qarshisida hosil bo‘lgan uyurmalar sham alangasi tortiladigan 
bosimi kam bo‘lgan soha hosil qiladi
. 
69. Gorizontal mahkamlangan kegayga erkin qilib karton doira 
o‘tkazamiz. Agar doiraga chapdan havo oqimi yuborsak, unda doira kegay 
bo‘ylab o‘ngga sirpanadi. Agar ular oldiga qo‘zg'almaydigan qilib 
mahkamlangan ikkinchi doirani qo‘ysak, 
unda qo‘zg'aladigan doira chapga 
sirpanadi. Hodisani tushuntiring.
J a v o b
. Qo‘zg'almaydigan doira orqasida hosil 
bo‘lgan uyurmalar ikkinch doira tortiladigan bosimi 
kam bo‘lgan sohani ham hosil qiladi. 
70. Pilesosdan tik chiqayotgan 
havo 
oqimiga yengil selluloid sharcha kiriting (56- 
rasm). Unda sharcha erkin «uchadi», agar 
gorizontal yo‘nalishda pilesos uchligini sekin 
siljitilsa, sharcha oqim yo‘nalishida siljiydi va 
unga kegaylarni 
asta siqilgandan keyin 
sharcha oqimga qaytadi, hattoki, vertikalga qiyaroq havo oqimida ham turadi. 
Hodisani tushuntiring.
Javob.
Havo oqimining aerodinamik bosimi sharcha og'irligini muvozanatlaydi va uni 
oqimda tutib turadi. Oqim ichidagi havo bosimidan katta bo‘lgan atrofni o‘rab olgan havo 
bosimi sharcha ozgina yon tomonga ogishganda uni oqim ichiga qaytaradi
. 
56- rasm. 

---

28 
71.
Magnus silindri.
Uzunligi 25
sm
va diametri 
5 sm
bo‘lgan qog'oz 
silindrni qiya tekislik bo‘ylab dumalatamiz.Uning dumalab tushish 
traektoriyasi kutilmagan shaklga ega bo‘ladi 
Hodisani t
ushuntiring
. 
57-b rasm