B. Keldiyev toshkent 2014

---

1 
 
 
B.Keldiyev 
 
 
 
 
 
TOSHKENT 2014 
 
 
 

---

2 
 
 
Tuzuvchi: 
B.Keldiyev –
Shayxontohur tranport kasb-hunar kolleji fizika fani o’qituvchisi. 
Taqrizchilar: 
1.
 
M.Malikov 
- fizika - matematika fanlar nomzodi,Toshkent Moliya instituti

qoshidagi Moliya akademik litseyi 

 
fizika fani o’qituvchisi. 
2.
 
A.Xudoyberganov
–Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat pedagogika 

universiteti katta o’qituvchisi. 

Ushbu uslubiy qo’llanma fizika fanidan viktorinalar uyushtirish va o'tkazishda yordam 
beradi.Bunda asosiy o'rin eksperimental masalalarga berilgan, chunki bunday masalalar o'quvchilarda 
katta qiziqish uyug'otadi.To'plamdagi ko'pgina masalalardan viktorinalar uchun emas, darsdan tashqari 
tadbirlar-qiziqarli fizika kechalari, fizika to'garaklarini o'tkazishda foydalanish mumkin
. 
Ushbu uslubiy qo’llanma Shayxontohr transport kasb-hunar
kollejining ilmiy pedagogik kengashida
tasdiqlangan. 
№___ 
“____”_____2014 

---

3 
Kirish 
Qiziqarli formadagi viktorinalari o'quvchilarni tabiat hodisalari bilan, fizika 
qonunlarining texnikada turli xil qo'llanishi bilan, qiziq tajribalar bilan 
tanishtiradi.Fizika viktorinalari o'quvchilarning bilimlarini kengaytiradi va chuqur 
lashtiradi, mantiqiy fikrlash qobiliyatini o'stiradi, predmetga qiziqish tug'diradi. 
Viktorinalar o'tkazishga tayyorgarlik ko'rishdan oldin, o'tilgan o'quv materialini 
hisobga olib, uning temasini belgilash kerak. 
Viktorinaning savol va masalalari o'quvchilar ning yoshiga va tayyorgarliklariga 
mos bo'lishi kerak. 
Masalaning sharti qisqa va aniq ifodalanishi kerak,ulrning yechimlari uzundan-
uzoq murakkab hisoblashlarni talab qilmasligi kerak. 
Tajriba o'tkazish vaqtida albatta texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilish kerak. 
Viktorinalar o'tkaishning taxminiy rejasi shunday bo'lishi mumkin. 
Guruh o'quvchilarining hammasi teng ikkiga bo'linadi, savollar navbati bilan 
ikkala guruhga beriladi. 
Bir guruh javob berib bo'lgach, ikkinchi guruh xatolarini to'g'rilaydi va 
to'ldiradi;undan so'ng ikkinchi guruh javob beradi va hakozo.
Viktorinaga qatnashishda, shuningdek, ikki parallel guruhlarni jalb qilish 
mumkin. 
Savollarni har xil berish mumkin. 
1.O'qituvchi qo‘llaniladigan asbobning tuzilishini tushuntiradi, shundan so‘ng 
tajribani namoyish qiladi va oxirida o‘suvchilar uni tushuntiradilar. 
2.O'quvchilarni asboblarning faqat tashqi tuzilishi bilan ta- nishtiriladi, undan 
so‘ng o‘quvchilar asboblarning ichki tuzilishi «sirlarini» fahmlab olishlari kerak, bu 
sirlar ba’zai tajribada kutilmagan natijalarning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. 
3.O'qituvchi asboblarning tuzilishini tushuntirgandan so‘ng o‘qituvchi 
o‘quvchilardan tajribaning natijasini so‘zlab va asoslab berishni buyuradi, bundan 
keyin javobning to‘g'riligini tajriba yo‘li bilan tekshiradi. 
4.O'quvchilar biror asbobning sxemasiga qarab, uning ishlash prinsipini 
tushuntirib beradilar. 
5.O'quvchilarga qandaydir bir qurilmaning (masalan, abadiy dvigatelning) 
loyihasidagi yoki sxemasidagi xatosini topish yoki mashinaniig biror detali 
tuzilishining maqsadga muvofiq ekanligi masalasiii hal qilish buyuriladi. 
Darslikdagi masalalarga qanday usulda savollar berilishini o‘qituvchilar hal 
qilishlarini tavsiya qilamiz. 
Har bir javobni asoslaganda bu fizik hodisalar amalda qayerlarda qullanilishini 
ham ko‘rsatish kerak. 
Har bir javobdan so‘ng o‘qituvchi uni baholaydi, agar kerak bo‘lsa, tushuntiradi 
va javoblarni to‘ldiradi. 

---

4 
Javoblar besh balli sistemada baholanadi. Qaysi guruh ko‘p ball olsa, shu guruh 
yutgan bo‘ladi. 
Shuningdek, shaxsiy birinchilikka musobaqalar uyushtirish ham mumkin. 
Viktorinaning o‘tkaznlishini va uning natijalarini kollej devoriy gazetalarida e’lon 
qilish kerak.