B. Keldiyev toshkent 2014

J a v o b.
Kameraga ikki kuch ta’sir qiladi: pastga — kameraning o‘zidagi havo bilan 
birgalikdagi og'irligi, yuqoriga — itarish kuchi. 
Kameradagi havoning chiqarib olinishi natijasida bu kuchlarning har birining kamayishi 
chiqarib olingan havoning og'irligiga teng bo‘ladi. Shuning uchun kamera osilgan pallaga bu 
kuchlarning ayirmasiga teng bo‘lgan nagruzka o‘zgarmaydi va tarozi pallalari muvozanatda 
qoladi. Shisha sharning havosi so‘rib olinganida sharning hajmi avvalgicha qoladi, shuning 
uchun itarish kuchi o‘zgarmaydi
. 

---

25 
61.Og'zi keng (sut soladigan) shishaga yonayotgan qog'ozni tashlaymiz 
va uning og'zini yaxshi pishirilgan va po‘sti artilgan tuxum bilan tez 
berkitamiz
(49-rasm). Tuxum asta-sekin cho‘zilib, shisha ichiga tushib 
ketadi.Hodisani tushuntiring.
49-rasm 
J a v o b.
Alanga shishadagi havoni isitadi. Shishani tuxum bilan berkitganda undagi havo 
sovib, bosim kamayadi va tashqi atmosfera bosimi tuxumni shiha ichiga haydaydi. 
62.Biri ikkinchisining ichiga sig'adigan ikkita probirka olamiz. Katta probirka 
ichiga suv solamiz va kichkina probirkani uni ichiga solamiz. Asbobni 
to‘ntaramiz (50-rasm). Suv tomchi bo‘lib tushadi ichki probirka esa yuqoriga 
ko‘tariladi. Hodisani tushuntnring. 
50-rasm 
J
avob
.
 
Suv tomchilab tushib bo‘lgaidan 
so‘ng, probirka
 
devorlari orasndagi 
bosim atmosfera bosimidan kam bo‘ladi va 
atmosfera
 
bosimi
 
kichik probirkaga 
ichki tomondai ta’sir qilib uni yuqoriga 
ko‘taradi. 
63. 
Yer atrofida orbitasi bo‘ylab aylanayotgan sun’iy yo‘ldoshda simobli 
barometr yordamida havoning bosiminn o‘lchash mumkinmi? Yo‘ldosh 
ichida qanday barometrdan foydalanish kerak?