B akayev Z. T jamoada samarali ishlash o’quv qo’llanma samarqand-2020

Rejalashtirishning vazifasi quyidagi uchta savolga javob berishi kerak.
1. Hozirgi vaqtda bizning ahvolimiz qanday?
2. Qaysi yo‘ldan yurmoqchimiz?
3. Buni biz qanday qilib bajarmoqchimiz?
Rejalashtirish jarayoni bir necha bosqichlardan tashkil topgan:
1. Jamoaning bosh maqsadi aniqlanadi.
2. Jamoa faoliyatini aniqlash.
3. Bajariladigan ishlar rejasining quyidagi masalalar bo‘yicha tuzib chiqish.
4. Rejalarning bajarilishi umumiy yo‘nalishini xar bir boshqaruv saviyasida ishlab chiqish.
5. Rejalarning boshqarilishini aniq qoida va mulohazalarini ishlab chiqarish. Rejalashtirish jamoada ikki turga bo‘linadi: istiqbol rejalashtirish (biznes reja) va joriy rejalashtirish. Biz yuqorida ko‘rib chiqqan -rasm xar ikkala tur uchun umumiy bo‘lgan tavsifni aks ettiradi. Ammo ularni xar biri katta sondagi o‘ziga mos xususiyatlarga ega. Bu ayniqsa istiqbolni rejalashtirishga tegishli, qaysiki, xozirgi kunda g‘arbiy ishlab chiqarishda strategik rejalashtirish undan ham ko‘proq - strategik boshqaruv belgilarini qabul qilib oldi. Shunday qilib tashkillashtirish funksiyasi eng yaqin tarzda rejalashtirish bilan bog‘liq u strategik va joriy rejani amalga oshirishda birlamchi qadam hisoblanadi. Rejalarda belgilangan vazifalar jamoaning tashkiliy tarkib jarayonini mo‘ljali bo‘lib qoladi. Bu jarayon quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi:
- korxonaning maqsadalri va vazifalarini belgilash.
- qo‘yilgan vazifalarni bajarish uchun kerakli ish turlarini aniqlash.
- amaldagi inson resurslarini, ishchi kuchini baxolash.
- vazifalarni va inson resurslarini tashkiliy tarkiblarga guruhlash
- har hil saviyadagi boshqaruv xodimlarini aniqlash va ularni baholash.
- korxonaning o‘ziga xos turlarini aniqlash.
- vazifaviy ko‘rsatmalarni, chizmalarni, me‘yornomalarni rasmiylashtirish va taqsimlash.
Keltirilgan bosqichlar ro‘yhatidan ko‘rinib turibdiki, menejmentning tashkilotchilik faoliyati ikkita muhim nuqtai – nazarni o‘z ichiga oladi. Menejment tashkiliy funksiyasining muhim tomoni-bu boshqaruvni oliy va quyi saviyalari orasidagi munosabat masalasini echishdan iborat. Bu masala menejmentni huquqqa egalik, javobgarlik faoliyati tavsifini isbotidir. Rahbariyatni boshqaruv saviyalari orasidagi aloqasini o‘rganish vositasi bu huquqqa egalikni belgilashdir. Huquqqa ega bo‘lish bu boshqaruv tushunchasi sifatida masalani echimini o‘z zimmasiga oluvchi shaxsga berish, degan ma‘noni bildiradi. Bu erda bunday shaxs o‘zi bilganicha moddiy va moliya resurslaridan foydalanish huquqiga ega bo‘ladi. Boshqaruvning oliy, o‘rta va quyi porg‘onalarida huquqni ishonib topshirish, tashabbusli fikr yurituvchi rahbarga aylanishga imkon yaratadi. Har xil saviyadagi boshqaruv hodimlarini javobgarlik va huquqqa egalik turlari usulini izlab topish firmaning menejment faoliyatini tashkil etilishdagi muvaffaqiyat garovidir. Firmaning maqsadga muvofiq rejani ko‘p minglik, bajaruvchilarni bir-biriga mos xarakatga keltirishni muvofiqlashtiruvchi vazifa, deb bilsak bo‘ladi.