B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Ijtimoiy  tarbiya 
–
 
shaxsni  ma’naviy-axloqiy,  aqliy,  jismoniy,  mehnat,  estetik, 
ijtimoiy-g’oyaviy,  ekologik,  huquqiy,  iqtisodiy  va  jinsiy  jihatdan  yetuk  qilib 
tarbiyalashni  nazarda  tutadigan  tarbiya.  Ijtimoiy  tarbiyani  tashkil  etishda  ma’lum 
ustuvor  g’oyalarga  tayaniladi.  Ustuvor  g’oyalarning  belgilanishida  jamiyat  ehtiyoji, 
jamiyat  a’zolarining  orzu-niyatlari,  hayotiy  maqsadlari,  intilishlari  inobatga  olinadi. 
M: ibtidoiy tuzumda hali mehnat qurollari u qadar takomillashmagan, yashash joylari 
hayvonlar  tahdididan  yetarli  darajada  muhofazalanmagan,  oziq-ovqat  mahsulotlarini 
topish  mushkul  bo’lgan  murakkab  sharoitda  kishilarning  jamoa  bo’lib  yashashlari 
hayotiy  ehtiyoj  bo’lib,  ijtimoiy  tarbiyaning  g’oyasi  ana  shu  ehtiyoj  negizida 
shakllantirilgan.  Qadimgi  davrda  esa  o’z  hududlarini  dushmanlarning  hujumidan 
himoyalash  masalasi  dolzarblik  kasb  etgan.  Shu  sababli  ijtimoiy  tarbiyada  yosh 
avlodni  jismoniy  jihatdan  har  tomonlama  yetuk,  kuchli, baquvvat, irodali,  matonatli 
qilib tarbiyalash g’oyasi asosiy o’rinni egallagan. Xususan, qadimgi Afina va Sparta 
davlatlarida  jismoniy  tarbiyaga  alohida  e’tibor  qaratilgan.  O’quvchilar  yugirish, 
kurash,  balandlikka  va  uzoqlikka  sakrash,  disk  va  nayza  uloqtirish,  qilichbozlik 
kabilar  bilan  shug’ullanishgan.  Axborotlashgan  jamiyatda  esa  ijtimoiy  subyektning 
axborotlar,  texnologik  jarayonlar  bilan  oqilona  ishlashi,  shaxslararo  ijtimoiy 
munosabatlarni to’g’ri yo’lga qo’yishga erishish ijtimoiy ehtiyoj sifatida kun tartibiga 

---

 
83 
qo’yilmoqda.  Shu  sababli  ijtimoiy-texnologik  madaniyatga  ega,  har  tomonlama 
rivojlangan  komil  insonni  tarbiyalab  voyaga  yetkazish  mavjud  ijtimoiy  ehtiyojning 
qondirilishini ta’minlaydi.