B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Ijtimoiy  xulqni  shakllantirish  metodlari
  –  ma’lum  mashqlar  yordamida  bolalar 
faoliyatini to’g’ri,  maqsadga  muvofiq, puxta tashkil qilish orqali  ularni axloqiy  me’yor, 
xulq-atvor  qoidalarini  bajarishga  odatlantiruvchi  usullar.  Odatlantirish,  mashqlantirish 
(mashq  qildirish),  topshiriq,  pedagogik  talablar,  jamoat  fikri,  tarbiyalovchi  vaziyat 
kabilar ijtimoiy xulqni shakllantirish metodlari sirasiga kiradi. 
 
Ilmiy  dunyoqarash
  –  ilmiy  metodlar  yordamida  ko’p  bor  tekshirish,  umumiy 
holda  insoniyat  tajribasi  bilan  tasdiqlanish  qonunlariga  tayanuvchi  dunyoqarash.  U 
uzluksiz,  izchil  ravishda  insoniyat  tomonidan  orttirilgan,  mavjud  ilmiy  bilimlarni 
puxta  o’zlashtirish,  hayotiy  tajriba  orttirish  asosida  shakllanadi.  Shaxs 
dunyoqarashini  shakllantirish  uzoq  muddatli,  dinamik  xususiyatga  ega  jarayon 
sanaladi. 
Shaxsning ilmiy dunyoqarashga ega bo’lishi, ilmiy bilimlarni o’zlashtirib borishi 
katta ahamiyat kasb etadi. Buning natijasida shaxs: tabiat, jamiyatda ro’y berayotgan 
voqea, hodisalar mohiyatini to’g’ri talqin eta oladi; o’ziga va atrofdagilarga nisbatan 
oqilona  munosabatda  bo’ladi;  hech  qachon  dalillar  bilan  isbotlanmagan  voqelik, 
hodisalarni  haqiqat  sifatida  qabul  qilmaydi;  ilmiy  dunyoqarashga  egalik  shaxsda 
mustaqil  fikrlash  qobiliyatini  rivojlantiradi;  zamonaviy  sharoitda  inson  ongini 
boshqarish  ilinjida  yurgan  turli  oqimlar,  ularning  missionerlik  faoliyatlari  ta’siriga, 
mistik g’oyalarga berilmaydi; shaxsiy hayotida, shuningdek, ijtimoiy jamiyatda ro’y 

---

 
84 
berayotgan o’zgarishlarning muayyan qonuniyatlarga asoslanishiga ishonadi va ularni 
tabiiy qabul qiladi; o’zining va jamiyat hayotida sodir bo’layotgan salbiy hodisalarni 
o’tkinchi sifatida qabul qiladi, kelajakka ishonch bilan qaraydi.