B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Pedagogik  texnologiya 
(fan  sifatida)  –  ta’lim,  tarbiya  jarayonlarini  texnologik 
yondashuv  asosida  takomillashtirish,  ilg’or  pedagogik  texnologiyalarni  yaratish  va 
ta’lim amaliyotiga samarali tatbiq etish yo’llarini tadqiq qiladigan fan. 
 
Pedagogik  texnologiya  qonuniyatlari
  –  pedagogik  texnologiya  tizimi 
elementlari  o’rtasidagi  obyektiv  bog’lanishlar  va  o’zaro  aloqadorlikni  ifodalovchi 
qonunlar majmui. Pedagogik texnologiyaning qonuniyatlari quyidagilardan iborat: 1. 
Texnologik  mazmunga  ega  pedagogik  jarayon  yaxlit  holda  jamiyat  hayotining 
ijtimoiy, iqtisodiy va  madaniy sohalarida ro’y berayotgan o’zgarishlar natijasida har 
tomonlama rivojlangan, mustaqil fikrlovchi, zamonaviy texnika, texnologiyalar bilan 
bevosita ishlay oladigan mutaxassisni tayyorlash borasidagi ehtiyoji bilan shartlanadi. 
2.  Pedagogik-texnologik  jarayon  samaradorligi  moddiy,  ruhiy,  ijtimoiy-axloqiy, 
gigienik  va  estetik  shart-sharoitlarga,  shuningdek,  o’quvchi  (talaba)ning  ta’limiy 
imkoniyatlariga  bevosita  bog’liq.  3.  Pedagogik  jarayonda  ta’lim,  tarbiya  va  shaxs 
rivoji,  shuningdek,  o’z-o’zini  qayta  tarbiyalash,  pedagogik  rahbarlik  va 
tarbiyalanuvchilarning  mustaqilligi bir-biri  bilan aloqador, o’zaro bog’liq bo’ladi. 4. 
Amaliy  jihatdan  pedagogik  jarayon  samaradorligini  uning  ishtirokchilari  tomonidan 
ta’lim  va  tarbiya  sohasida  tashkil  qilinadigan  faoliyatlari  birligi  hal  qiladi.  5. 
Pedagogik  texnologiya  vazifalarining  ijobiy  yechimi  o’quvchi  (talaba)larning  yosh, 
psixologik  va  shaxsiy  xususiyatlari,  shuningdek,  jamoaning  rivoji  darajasi  bilan 
belgilanadi.  6.  Ta’lim  (tarbiya)  jarayonining  mazmuni  vazifalarni  aniq  belgilash 
asosida  shakllantiriladi.  7.  Ta’lim  (tarbiya)  metod  va  vositalari  ta’limiy  (tarbiyaviy) 
topshiriqlar  hamda  mavjud  vaziyatlar  mazmunidan  kelib  chiqib  tanlanadi.  8. 
Pedagogik  jarayonni  tashkil  qilish  shakllari  pedagogik  faoliyat  vazifalari,  mazmuni, 
tanlangan metod va vositalari asosida belgilanadi. 9. Ma’lum sharoitda ajratilgan vaqt 
bo’yicha  pedagogik  jarayonga  doir  barcha  ichki  va  tashqi  o’zaro  aloqadorliklarning 
bir butun, yaxlit holda inobatga olinishi eng yuqori natijalarga erishishni ta’minlaydi. 
10.  Ta’lim  jarayonida  o’qituvchi  (pedagog)  va  o’quvchi  (talaba),  tarbiya  jarayonida 
esa  tarbiyachi  hamda  tarbiyalanuvchi  o’rtasida  obyektiv  qonunlarga  asoslangan 
qaytar  aloqa  mavjud  bo’ladi.  11.  Pedagogik  jarayonda  kutilgan  natijaga  o’zaro 

---

 
164 
aloqadorlik asosida belgilangan vazifalar, ta’lim (tarbiya) mazmuni, shakli, metod va 
vositalarining maqsadga to’la mos kelgandagina erishiladi.