B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar



Download 6,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/155
Sana09.07.2022
Hajmi6,45 Mb.
#761416
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   155
Bog'liq
Biologiyadan masalalar to\'plami

 
2.16.Masalalar tahlili. 
 
 Nukleotidlar sonini topish: 
1.
Nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar o‗zaro fosfodiefir bog‘lari orqali bog‘lanadi. 
i-RNK molekulasida 289 ta fosfodiefir bog‗ bo‘lsa, ushbu i-RNK sinteziga asos bo‘lgan DNK 
fragmenti qo‗sh zanjiridagi nukleotidlar sonini aniqlang. 
Yechilishi; i-RNK dagi 289 ta fosfodiefir bog‗ 290 ta nukleotid o‗rtasida joylashsa, i-RNK da 
290 nukleotid bo‘ladi DNK molekulasida nukleotidlar soni RNK nukleotidlari sonidan ikki 
barobar ortiqligi maTum. Shuning uchun 290 ni ikkiga ko'paytirib olamiz. Javob DNK 
fragmentida nukleotidlar soni 580 ta bo‘ladi . 
2.Nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar o‗zaro fosfodiefir bog‘lari orqali bog‘lanadi . 
DNK molekulasida 598 ta fosfodiefir bog‗i bo‘lsa hamda adenin umumiy nukleotidlar sonining 
20%ini tashkil qilsa, guanin va timin sonini toping. 


50 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
Yechim: fosfodiefir bog‘lar soni orqali nukleotidlar sonini topamiz. 598 ta fosfodiefir bog‗ 600 
ta nukleotid o‗rtasida joylashadi. Umumiy nukleotidlar soni 600 ta boTsa, uning 20 %ini adenin 
tashkil etar ekan. Adeninlar sonini topamiz. 600 x20/100=120 ta. DNK molekulasida adeninlar 
soni timinlar soniga teng bo‘ladi . Demak, timinlar soni ham 120 ta bo‘ladi . Endi qolgan 
nukleotidlar soni topiladi. 600-120-120=360 ta guanin va sitozin laming umumiy soni. Ularning 
soni ham DNK molekulasida o‗zaro teng bo‘lgan i uchun 360/2=180 tadan ekan. 
 
Nukleotidlar sonini topish: 
1.Hujayradagi i-RNK molekulasida 80 ta uratsil nuklebtidi mavjud. Shu i-RNK zanjiridan 
teskari transkripsiya jarayonida sintezlangan DNK molekulasining bitta zanjirida sitozin 
nukleotidlari soni i-RNK dagi uratsil nukleotidlari sonidan 3 marta ko‗p, guanin nukleotidlari soni 
2 marta kam. DNK ning shu bitta zanjiridagi timin nukleotidlari miqdori guanin va sitozin 
nukleotidlari yig‗indisining yarmiga teng bo‗lsa, DNK qo‗sh zanjiridagi T nukleotidining sonini 
toping.
Yechim:
i-RNK da 80 ta uratsil borligi ma‘lum bo‗lsa, demak, shu i-RNK molekulasidan teskari 
transkripsiya asosida sintezlangan DNK molekulasining bitta zanjirida ham 80 ta adenin 
nukleotidi borligi ma‘lum bo‘ladi. Chunki i-RNK dagiuratsilgakomplementarlik asosida DNK da 
adenin sintezlanadi. Shu DNK zanjiridagi sitozin nukleotidlari soni uratsil nukleotidlari sonidan 3 
marta ko‗p bo‗lsa, 80x3= 240 ta bo‘ladi. Guaninlar soni esa 2 marta kam, demak, 80/2=40 ta 
bo‘ladi. Timin nukleotidlari miqdori guanin va sitozin nukleotidlari yig‘indisining yarmiga teng, 
ya‘ni 240+40=280/2=140 ta ekan. Yuqoridagilardan DNK molekulasining bitta zanjiridagi 
nukleotidlar soni kelib chiqdi. Endi shu zanjirga komplementarlik asosida ikkinchi zanjirdagi 
nukleotidlar sonini topamiz. Birinchi zanjirda 80 ta adenin bo'lsa, shunga komplementar ikkinchi 
zanjirda 80 ta timin bo‘ladi; birinchi zanjirda 240 ta sitozin bo‘lsa, ikkinchi zanjirda unga 
komplementar bo‘lgan 240 ta guanin bo‘ladi; birinchi zanjirda 40 ta guanin bo‘lsa, ikkinchi 
zanjirda 40 ta sitozin bo‘ladi; birinchi zanjirda 140 ta timin bo‘lsa, ikkinchi zanjirda unga 
komplementar bo‘lgan 140 ta adenin bo‘ladi. Endi ikkala zanjirdagi o‘xshash nukleotidlar sonini 
qo‘shamiz. Timin 140+80=220; sitozin 240+40=280; guanin 40+240=280; adenin 80+140=220 ta 
bo‘lar ekan. Demak, DNK qo‘sh zanjirida adenin nukleotidlari soni 220 ta ekan. 
2.DNK molekulasimuayyan fragmentining uzunligi 73,1 nm ga teng. DNK molekulasidagi 
nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng 
bo‘lsa, ushbu fragmentda nechta nukleotid bor? 
Yechim:
berilgan DNK uzunligini qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofaga bo‘lib, nukleotidlar 
sonini topamiz. 73,1/0,34=215 ta nukleotid. Bu bitta zanjirdagi nukleotidlar soni bo‘lib, DNK 
qo‘sh zanjirli bo‘lgani uchun uni ikkiga ko‘paytirib olamiz: 215x2=430 ta umumiy nukleotidlar 
soni; 

Download 6,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   155




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish