B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

Genetik injeneriya
— gen yoki genlar yig‗indisining maqsadga muvofiq o‗zgartirilishi 
(manipulyatsiya qilish). Genlarni klonlash — ko‗zlangan DNK bo‗lagini vektorlar vositasida 
ko‗paytirish.
Genetik kod
— irsiy axborotning DNK (retroviruslarda RNK) zanjirida nukleotidlar ketma-
ketligi sifatida yozilish tizimi. Kod triplet holatida bo‗ladi, bitta aminokislota to‗g‗risida axborot 
uchta qo‗shni nukleotid orqali belgilanadi
Genetik monitoring
– odam populyatsiyalarida mutatsion jarayon jadalligini uzoq vaqt 
davomida kuzatish tizimi, bu usul bilan har xil avlodlarda mutatsiyalar jadalligi solishtirib 
o‗rganiladi.
Genlar banki
— hayvon va o‗simliklardan ajratilgan ayrim genlarni genetik injeneriya usullari 
bilan bakteriyalarga kiritib saqlash va ko‗paytirish (klonlashtirish). 
Genlar dreyfi
(genetik — avtomatik jarayonlar) – tasodifiy omillar ta‘sirida kichik 
populyatsiyalarda 
genlar 
chastotasining 
o‗zgarishi. 
Odatda 
populyatsiyalarda 
irsiy 
o‗zgaruvchanlik kamayishiga olib keladi, qarindosh – urug‗lar orasidagi nikohlar ortib ketganida 
kuchayadi. Bunda populyatsiyada selektiv ahamiyati bo‗lmagan genlar saqlanib qolishi va 
ko‗payishi mumkin. Genlar dreyfi demlar va izolyatlar kabi kam sonli populyatsiyalarda ayniqsa 
kuchli namoyon bo‗ladi. Genlarning differensial faolligi – bir xil xromosomalar to‗plamiga ega 
bo‗lgan hujayralarda har xil genlarning faol bo‗lishi. Shuning uchun ham turli hujayralarda turli 
oqsillar sintezlanadi. Hujayralarda genlar faolligining boshqarilishi transkripsiya — translyatsiya 
darajalarida amalga oshiriladi. Replikatsiya darajasida regulyatsiyalanish natijasida hujayrada har 
xil vaqtda turli miqdorda gen nusxalari hosil bo‗ladi. Masalan, genlar amplifikatsiyasida rRNK 
genlarining ko‗plab nusxalari hosil bo‗ladi.