B. A. Abdukarimov Ichki savdo iqtisodiyoti

15.2.1-jadval 
Ovqatlanish korxonasining chakana tovar aylanishi va 
 mahsulot ishlab chiqarishi 
(mln. so’m) 
№ 
Ko’rsatkichlari 
O’tgan 
yillar 
hisobot yili 
O’tgan yil-
larga nis-
batan, % 
yoki farqi 
(+;-) 
x
1
 
x
2
 
x
3
 
reja 
haqi-
qatda 
rejani 
baja-
rilishi, % 
yoki farqi 
(+;-) 
x
3 
x
2 
x
1 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
1 
Chakana 
tovar 
aylanishi, - jami… 
1.1 
Sotib 
olgan 
tovarlarni 
sotish 
summasi… hissasi, 
%… 
1.2 
O’z 
mahsulotini 
sotish 
(ulgurji 
aylanmasiz)-
summasi… 
hissasi,% … 
1.2.1 Ovqat 
(tushlik) 
mahsulotlarini 
sotish
summasi… 
1.2-dagi hissasi,% 

---

140 
… 
1.2.2 Chakana 
tarmoq 
orqali 
o’z 
mahsulotini sotish
summasi… 
1.2-dagi hissasi,% 
… 
2. 
O’z mahsulotla-rini 
ulgurji sotish
summasi…, 
yalpi 
tovar aylanishidagi 
hissasi, %… 
3. 
Yalpi 
tovar 
aylanishi (1+2) 
4. 
Xizmat 
qilinayotgan 
kontengent soni 
5. 
Kontengent 
jon 
boshiga 
to’g’ri 
kelgan: 
5.1. 
blyudalar soni 
5.2. 
O’z 
mahsulotini 
sotish 
6. 
O’rtacha 
bir 
blyudani 
bahosi 
(1.2:4), so’mda 
7. 
Bulardan tashqari 
o’z mahsulotini:
7.1 
uyga sotish:
-blyuda… 
-summasi… 
7.2 
tushlikni 
ish 
joylariga yetkazish:
-blyuda… 
-summasi… 
7.3 
maktablarga 
yetkazish: 
-blyuda… 
–summasi… 
8. 
O’z mahsulot-lari 
tarkibida: 
8.1 
birinchi blyudalar, 
dona 
8.2 
ikkinchi blyudalar,

---

141 
dona 
8.3 
salatlar, so’mda 
8.4. 
va hokazolar… 
Keyingi bosqichda korxonani mahsulotlar harajatini (ulgurji aylanmani 
qo’shgan holda) assortimentini o’rganish zarur.
Bunday tahlilni statistik hisobotning 4-savdo shaklida keltirliagn 
mahsulotlar turlari bo’yicha tahlil qilishni tavsiya qilamiz. Buning uchun quyidagi 
15.2.2-jadvaldan foydalanish mumkin.
Tovar aylanishini tahlil qilish jarayonida (yuqoridagi 15.2.1-jadvaldan 
ko’rinib turibdiki) ovqatlanish korxonasida mahsulot ishlab chiqarish ham birga 
ko’rilayapti. Shu sabali tahlil jarayonida korxonani ishlab chiqarish quvvati va 
xo’randalarga xizmat qilish imkoniyati qanday ishlatilayotganligiga baho berish 
zarur bo’ladi. Buning uchun ushbu ko’rsatkichlarni ovqatlanish korxonasining 
jihozlari quvvatini, o’tirish joylaridan foydalanish imkoniyatlarini, ularni ish 
rejimidan kelib chiqqan holda hisob-kitob qilib chiqish zarur bo’ladi.
Ushbu ko’rsatkichlarni shartli misollar asosida hisoblash usulini ko’rib 
chiqamiz.
Masalan, oshxona ikkita birinchi ovqat pishiradigan qozonga ega. Ularning 
har biri 60 literli sig’imga ega. Birinchi ovqatni hajmi 0,5 literga teng. ªozonni 
to’ldirish koeffitsiyenti – 0,85 ga teng. Ovqatni tayyorlash uchun 2,5 soat vaqt 
sarflanadi. har bir marotaba ovqatni pishirgandan keyin, uni keyingi tayyorlovga 
tayyorlash uchun 60 minut vaqt sarflanadi.
Oshxona sutkada tanaffuzsiz 14 soat ishlaydi. Oshxona haftada bir kun 
dam olish kuni, oyda 1 kun sanitar kuni qiladi. Bayram kunlari oshxona 
ishlamaydi. Shunday qilib oshxona 52 kun

---