Азим ҳожиев ўзбек тили сўз ясалиши

нореал ҳамдир. ( ,ўқит. газ. “)
но-
аффиксининг ана шундай сўз ясаш имконияти юзага 
келгач, фақат рус тилидан таржима жараёнида эмас, умуман, 
кўриб ўтилган маъноли сифатлар ясалишида 
но-
аффиксидан 
фойдаланиладиган бўдди. Мисоллар: 
Лекин ҳар қанча пардоз-
андоз билан яралишида ноетук бўлган нарсани етук қилиб
бўлмайди. ( ,ўзб. адаб. ва санъати“ газ.) ...врач аёлнинг одам-
ларга ноинсоний муомаласи ... . ( „Тош. ҳақ.“ газ.) ...қабул
қилишдаги номукаммалликда, ... ўртамиёна ўқувчиларнинг
талаба бўлишларидаги нохолисликни ўқув юрти муаллимлари
зиммасига юклайдилар. ( ,ўқит. газ. )
но-
аффиксининг отлардан, ҳатто, равишлардан сифат 
ясаётганлиги унинг сермаҳсул сифат ясовчига айланиб бора- 
ётганини яна бир бор тасдиқлайди. Мисоллар: 
ноозиқ-овқат
моллари ишлаб чиқариш кескин кўпайтириш .. . ( „Тош. ҳақ. “
газ.) Қачон ва қай йўсинда ўзбек тилини ноўзбекларга ўргатиш
йўлларини яхшилаш. ( ,ўқит. газ. “) Уумуман ноишлаб чиқариш
соҳасига ажратилаётган маблағлар ҳажмларини ҳам
маъқулламайди. ( „Тош. ҳақ. “ газ.) Мамлакатда ноодилона
ташкил топган иқтисодий алоқалар тузилиши натижасида
хомашё беришга мўлжалланган. ( ,Ҳалқ сўзи“ газ.) ...қатор
раҳбар ходимларнинг Икромов тўғрисида нодўстона фикр
билдирганлари ҳсш бу масалада муҳим роль ўйнади. ( ,Дшлик “
журн.)
Инкор мазмунига эгалиги билан 
бе-
аффикси 
-сиз, но-
аффиксларига ўхшайди. Бу аффикс ҳам асли форс-тожик 
тилларидан ўзлашган сўзлар таркибида ўтган. Материал- 
ларнинг кўрсатишича, бу аффикс ўзбек тилининг ўзида ҳам 
сифатлар ясаган. 
Беиш, бесўроқ, бетиним, бечиқим, беўлчов
каби сўзларнинг ўзбек тилининг ўзида ясалганига шубҳа йўқ. 
Бу аффикс отлардан сўз ясашига кўра 
но-
аффиксидан 
бутунлай фарқ қилади ва -сиз аффиксининг вазифадоши, 
маънодоши ҳисобланади: 
бефарқ
— 
фарқсиз, бефойда —
фойдасиз, беҳисоб
— 
ҳисобсиз, беандиша — андишасиз
ва б.
Материалларимизнинг кўрсатишича,