Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Təlim nəticəsi 5: Maqnit materialların əsas xarakteritika və təsnifatını bilir ................................. 56 
5.1.1. Maqnit materialların əsas xüsusiyyətlərini sadalayır 
56 
5.1.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 
57 
5.1.3. Qiymətləndirmə 
57 
5.2.1. Yumşaq maqnit materialların xassələrini və tətbiq sahələrini təsvir edir 
58 
5.2.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 
59 
5.2.3. Qiymətləndirmə 
60 
5.3.1. Bərk maqnit materialların xassələrini və tətbiq sahələrini izah edir 
60 
5.3.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 
61 
5.3.3. Qiymətləndirmə 
61 
5.4.1. Ferritlər haqqında məlumatı və tətbiq sahələrini şərh edir 
61 
5.4.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 
62 
5.4.2. Qiymətləndirmə 
63 
İstifadə olunan ədəbiyyat ........................................................................................................... 64 

---

4 
Giriş 
Elektrotexniki qurğuların əsas hissələri adi konstruksiya materiallarının xassələrindən fərqli olan xüsusi 
elektrotexniki materiallardan hazırlanır. 
Bütün elektrotexniki materiallar onların hər hansı bir əsas xassəsinə, məsələn, elektrik keçiriciliyinə, 
yəni materialların elektrik cərəyanı keçirmək qabiliyyətinə görə qruplara bölünürlər. Elektrotexniki 
materiallar qrupunu saf materiallar və metalların ərintiləri aid olan keçirirci materiallar təşkil edir. 
Digər qrupu isə elektrik izolyasiya materialları və ya dielektriklər təşkil edir. Onlar böyük elektrik 
müqavimətinə malik olduğuna görə dielektriklərin köməyi ilə cərəyankeçirici hissələri (məftilləri, 
kontaktları və s.) bir-birindən və elektrik avadanlığının torpaqlanmış hissələrindən izolyasiya edirlər. 
Elektrotexniki materiallar arasında maqnitlənmə qabiliyyətinə malik olan daha bir qrup materiallar 
vardır. Belə materiallara maqnit müqaviməti olan kiçik mühit (maqnit keçiricisi, nüvələr) yaratmaq, 
yəni elektrik maşınlarında və cihazlarında maqnit enerjisini toplamaq üçün işlədilən maqnit 
materialları aiddir. Maqnit materiallarının əksəriyyəti keçiricidir (saf dəmir və dəmir əsaslı ərintilər), 
lakin maqnit materialarının bəziləri (ferritlər) yarımkeçiricilərə aiddir. Ferritlər böyük maqnit 
müqavimətinə malik olduğuna görə dəyişən maqnit sahəsində işlədikdə az itki verir. 
Elektrotexniki materialların qruplara bölünməsi ilə onlar arasındakı bütün fərqlər bitmir. Əsas 
qrupların hər birinin daxilində materialların daha əsaslı təsnifatını aparmaq olar.
Verilmiş təsnifatdan görünür ki, elektrotexniki materialların xassələri çox müxtəlifdir. 
Atmosfer təsirlərinə davamlı elektrik izolyasiya konstruksiyaları (izolyatorlar) yaratmaq üçün elektrik 
keramik materialları - elektrofarfor çinisi və steatite işlədilir.
Xassələri yaxşılaşmış və ya yeni xassəli yeni elektrotexniki materialların işlənib hazırlanması 
elektrotexnikanın inkişafına yardım göstərir. 
Bu modulu tamamladıqdan sonra tələbə, metallar və onların ərintiləri, maqnit materiallar və onların 
xarakteristikası, elektrotexniki materialların təsnifatı və onların parametrləri, dielektrik materiallar, 
onların alınması üsulları və material seçimini apara biləcəkdir. 

---

5 
“Elektrotexniki Materiallar” modulunun spesifikasiyası