Dielektrik materiallar va ularning xossalari reja: Dielektrik materiallarning turlari Dielektrik materiallarning asosiy xossalari

DIELEKTRIK MATERIALLAR VA ULARNING XOSSALARI
Reja:
1. Dielektrik materiallarning turlari
2. Dielektrik materiallarning asosiy xossalari
3. Dielektrik isroflar

Segnetoelektriklar – spontan qutblanishga ega moddalar, ularni yo‘nalishi tashqi elektr maydoni ta’sirida o‘zgarishi mumkin. Segnetoelektriklar bir qator spesifik xossalarga ega va u ma’lum harorat diapazonidagina namoyon bo‘ladi. Segnetoelektriklarni domen strukturasiga bog’liqligi oqibatida ularni elektr induksiyasini elektr maydon kuchlanganligiga bog’liqligi chiziqli bo’lmaydi.

1. Dielektrik materiallarning turlari
-segneto-, pyezo- va piroelektriklar; -elektro-, magneto- va akustooptik materiallar; -dielektrik chiziqli bo‘lmagan optik xossaga ega bo‘lgan kristallar.
Dielektriklar, ularni xossalarini tashqi energetik ta’sir yordamida boshqarish mumkin bo‘lsa va ulardan elektronikani funksional elementlarini yaratish uchun bu ta’sirlardan foydalanilsa, ular dielektriklarni faol guruhiga kiradi:

Pyezoelektriklar – pyezoelektrik effekti kuchli ifodalangan dielektriklar. To’g’ri pyezoelektrik effekt deb, dielektrikni mexanik kuchlanish ta’sirida qutblanishga aytiladi. Teskari pyezoelektrik effektda dielektrik o’lchamlarini qo’yilgan elektr maydoni ta’sirida o’zgarishiga aytiladi. Pyezoelektriklar orasida muhim o’rinni monokristalli kvars egallaydi, uni plastinalaridan yuqori xarakteristikaga ega bo’lgan kristallografik oriyentatsiyaga ega bo’lgan kichik tgδ yuqori mexanik asllikka (ya’ni, kichik mexanik yo’qotishlarga) ega plasinalar qirqib olinadi. Pyezokeramikani monokristallardan afzalligi – murakkab shakldagi va xoxlagan o’lchamdagi faol elementlarni tayyorlash imkoniyatini mavjudligi. Pyezokeramika kichik o’lchamli mikrofonlar, telefonlar, detonatorlar, bosim, deformatsiya, tezlanish, vibratsiya datchiklarida, pyezokeramik filtrlar, kechiktirish liniyalari, pyezotransformatorlarda va boshqalarni tayyorlashda ishlatiladi.