|
Turklarning ko‘zlari qoramtir, yonoq suyaklari chiqib turgan, qora tanli bo‘lish kabi jismoniy xususiyatlari tipologik tarixda o‘zgargan. Bobo ismlari odatda nevaralarga beriladi. Ko'pgina mintaqalarda har bir ismda sifat mavjud. Madaniy hayot musulmon madaniyati bilan chambarchas bog'liq bo'lganligi uchun hijriy taqvim nomlari qo'llanilgan, Rajab, Shabon, Ramazon nomlari ham nom sifatida berilgan va ham kundalik diniy hayotda qo'llanilgan.Turklar Yevrosiyo va geografiya deb atalgan geografiyaga tarqalgan. Anadoluga hijrat qilgan.
An’anaviy turk musiqasining ildizlari ikki tarmoqdan iborat; Bu saljuqiylar davriga borib taqaladi. Bular; xalq musiqasi xalq atrofida, mumtoz turk musiqasi esa zodagonlar atrofida rivojlangan. Chunki, Usmonlilar davrida shaharlarda, saroy atrofida va qasrlarda “foyda, kompozitsiya, osmon, qo‘shiq” deb atalgan kuy topilgan bo‘lsa, xalq va qishloqlarda “turku, bo‘zlak” deb atalgan kuy. , uzun havo, Zeybek, oʻyin havosi” topildi. Binobarin, shahar va saroy atrofida rivojlangan musiqa bugungi Turk sanʼati musiqasining asosidir; Xalq orasida rivojlangan musiqa turk xalq musiqasining asosini tashkil etdi. Respublika davrida qishloq turklari boʻyicha tadqiqotlar faollashtirilib, ularning koʻplari toʻplanib, saqlanib qolgan.
Turkiyada mumtoz gʻarb musiqasi respublika inqiloblari davridan keyin rivojlanib, Klassik Gʻarb musiqasiga katta ahamiyat berildi.
Tug'ilish odatlari.Ayolning birinchi tug'ilishiga ahamiyat berilganligi sababli, birinchi bola uchun ko'proq tayyorgarlik ko'riladi va boshqa tug'ilishlar uchun maxsus tayyorgarlik kerak emas. Bola tug'ilgandan keyin qarindoshlar bolani ko'rgani o'sha uyga boradilar. Bolani ko'rgani borish "Tug'ilishga borma" deb ataladi. Tushlikdan keyin tayyorlangan sovg'alarni yangi tug'ilgan bolaning uyiga olib ketishadi.
Sunnat to'y marosimi. Yoshga yetgan o‘g‘il bolalar uchun sunnat to‘yini o‘tkazishadi. Sunnat odatda ikki yoshdan o'n ikki yoshgacha amalga oshiriladi. Sunnatga tayyorgarlik tugagach, to'yga tayyorgarlik boshlanadi. To'y odatda ikki kun davom etadi. Birinchi kuni sunnat qilinadigan bola yoki bolalar diniy odat bilan sunnat qilinadi. Kechqurun sunnat qilingan bolaning dardini unutishi uchun turli ko‘ngilochar tadbirlar tashkil etiladi. Ikkinchi kuni soat 8.30 dan 13.00 gacha kelgan mehmonlarga ovqat beriladi.
Askarni jo'natish va qabul qilish. Armiyaga borishdan ikki hafta oldin, boradiganlar va ularning do'stlari tomonidan tayyorlangan bazmlar boshlanadi. Harbiyga jo‘nash vaqti bo‘lsa, shom namozidan oldin mulla oldinda askar, orqada imom va haq bo‘lish sharti bilan namoz o‘qiydi. Namozdan keyin askarlar hamma bilan xayrlashib, halol bo‘lishadi. Askarlar jo'nab ketgan kuni ertalab askarlar va ularning qarindoshlari qishloq maydonlarida va shaharlardagi avtovokzallarda yig'ilishadi. Qarindoshlar va qo'shnilar odatda askarlarga pul sovg'alarini berishadi. Guruhga jo‘natishda nog‘ora, klarnet, saz kabi asboblar chalinadi. Jo‘natilgandan so‘ng askarlarning oila a’zolariga “Alloh rozi bo‘lsin” deyishadi.
Nikoh odatlari. Nikohlarda yosh, ijtimoiy va iqtisodiy tenglik ayniqsa e'tiborga olinadi. Qiz va o'g'il tanlashda nasl-nasab va sulolani tekshirishga e'tibor beriladi. “Onaga qarab qizni ol, chetiga qarab pampers ol”, “Qiz guldasta yasashni onadan, o‘g‘il suhbatni bobodan o‘rganar” turkiy maqollari buning dalilidir.
Tanishuv, qiz tanlovi. Ko'ruvchilar o'zaro qaror qilgan kuni aniqlangan qizlarning uyiga boradilar. Mehmonlarga tashrif buyurish sabablarini biladigan mezbonlar o'z mehmonlariga kerakli hurmatni ko'rsatishsa-da, ular to'satdan qizini berib yuboradigan xatti-harakatlardan qochishadi.
Uyga qaytib, ko'ruvchilar ko'rganlarini aytib berishadi va qiz va uning oilasi haqida ijobiy yoki salbiy qaror qabul qilishadi. Qiz bolaga ko'rsatilgandan keyin ular aniq qaror qabul qilishadi.
Qiz so'ramang. Ilgari qizning uyiga yigit tarafdagi bir guruh yaqin qarindoshlarini so‘rab borishardi. Qisqa suhbatdan so‘ng, “Qalam qutingizni qalam sotuvchimizga yarashdi”, deyilgach, bugun “Qizingizni Allohning amri va payg‘ambar nasihatlari bilan o‘g‘limizga munosib topdik” dedik. , Siz nima deb o'ylaysiz?" ular qizni xohlashlarini aytishdi. Qizning uyi esa "xotirjam, lekin qizimiz kichkina, qarzimiz bor, uyimiz juda yolg'iz, bola ketsa qo'l-oyog'imiz quriydi" deb javob beradi. Qiz bola hohlovchilar “sizni bezovta qilmaymiz, hammaning joyi bor, qizning hidi yaxshi, o‘tkazib yubormang” kabi dalda beruvchi so‘zlarni aytishadi. Qiz tarafi ijobiy fikrda bo'lsa "Alloh bergan bo'lsa nima deymiz" yoki "bir necha kundan keyin javob beramiz" deyishadi.
Yigit uyiga ikkinchi-uchinchi tashrif buyurganidan so‘ng so‘z uzilib, qizning uyi yigitning uyiga “ro‘mol olma” nomi bilan quticha beradi. Shundan so'ng, qiz va yigit bog'langan hisoblanadi.
Bir qiz qiz hohlaganida yigit namoz o'qiganmi yoki qilmagani shimining tizzasidan bilinardi.
Qizning uyiga unashtirish marosimi o'g'il uyi mos deb bilgan kunda o'tkazilishi haqida oldindan xabardor qilinadi. Unashtiruv qizning uyida, agar qizning oilasining uyi yetarli bo'lsa yoki katta joyda, masalan, to'yxonada va hokazolarda amalga oshiriladi. Yigit tarafda oqsoqollardan biri qiz va yigitning ismlarini aytib nikoh uzuklarini taqib, baxt tilaydi. Undan so‘ng unashtirilgan yoshlar mehmonlarning qo‘llarini o‘padilar.
To'y jami uch kun davom etadi. Tayyorgarlik to‘ydan bir hafta, o‘n kun oldin boshlanadi. Agar to'y ovqat va musiqa bilan bo'lsa, oshpaz va musiqachilar yollanadi. Qiz tomoni qizga kiyim-kechak va mato yoqsa, yigit tomoni pul to'laydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
