Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

- B .   60..
15  Karimov  I.  A.  O'zbekiston  XXI  asr  bo'sag'asida:  xavfsizlikka  tahdid. 
barqarorlik  shartlari va taraqqivot kafolatlari. -  Т.:  O'zbekiston,  1997. -  В.  140.
13

---

etk azish g a undaydi.
In so n lar  o ‘zaro  ijtim o iy   m u n o sab atg a   k irish ar  ekanlar,  ular 
avvalo  a x lo q -o d o b   m e ’y o rla rig a   rio y a  qiladilar.  B u   b o rad a  o 'z   d av rid a 
k atta  ah am iy atg a  e g a  b o ‘lgan,  yangi  sh aro itlard a  ham   o ‘z  aham iyatini 
y o ‘q o tm ag an  axloqiy  sifa tla r h a q iq iy   q ad riy at  sanaladi.
Bilib oling! 
Talabalarning  m a’naviy  sifatlarini  tarbiyalashni  asosiy 
shartlaridan  biri  pedagogika  oliy  ta ’lim  muassasalarida 
«Pedagogika  tarixi»  fanini  o'qitish  orqali  m a’naviy-ta’limiy 
merosdan unumli  foydalanishdan  iboratdir.  Mazkur  merosni 
yoshlar ongi, turmush tarzi va pedagogik faoliyatiga singdirish 
«pedagogika tarixi»ning ustuvor vazifalaridan  biri.  Talabaiar 
m a’naviyatining  mohiyatini  belgilovchi  tushunchalar  odob, 
bilim,  ilm,  amaliy  malakalar,  iste’4od,  qobiliyat;  iymon, 
e’tiqod,  vijdon,  insof,  ixlos,  dunyoqarash  va  mafkuradir. 
Insonning  m a’naviy  sifatlari  ana  shu  tushunchalar  asosida 
rivojlanadi.  Chunki bu tushunchalarning barchasi axloq-odob 
tushunchasi bilan bog'liqdir.
P ed ag o g   o lim lar  M .Q uronov,  S .O ch illarn in g   fik rlarig a  tay an g an  
holda,  m a ’naviy  sifatlarga  qu y id ag ilarn i  k iritish   m um kin:  iym onlilik, 
e ’tiqodlilik,  andishalilik,  o ilag a  m uhabbat,  h alo llik ,  b iro v n in g   haqiga 
x iy o n at  qilm aslik,  o ta-o n ag a  hurm at,  fa h m -fa ro sa tlilik ,  bilim lilik, 
saxovatlilik,  m ardlik,  sh irin so ‘zlik,  odillik,  h ay o lilik ,  sam im iylik, 
m ehnatsevarlik,  d o 'stlik ,  o ‘rtoqlik,  m e h m o n d o ‘stlik,  odam garchilik, 
insonparvarlik,  v atan p arv arlik , 
tadbirkorlik, 
ch aqqonlik, 
zukkolik, 
uquvlilik,  x u shm uom alalik,  poklik,  ziyraklik,  ro s tg o ‘y lik,  nazokatlilik, 
sam im iylik,  tashabbuskorlik,  o n a   y u rti  v a   x alq ig a  m uhabbat,  insoflilik, 
d iyonatlilik,  or-nom uslilik,  rejalilik,  sabrlilik,  qan o atlilik ,  v azm inlik, 
m illiy  g ‘urur,  b ay n alm in allik  v a  boshqalar.
L e k in   o ‘tm ish d a  y ara tilg an   asarlard a  faq at  ijobiy  sifatga  ega 
b o ‘lg an lar em as,  balki  salbiy  x arak terg a ega b o T g a n  k ish ila r h aq id a ham  
fikr y u ritilg an . О ‘ tm ish d a y aratilg an  asa rlard a  k ish ilarn in g  q u yidagi salbiy 
illatlari  aks  ettirilgan:  yom onlik,  y o vuzlik,  g ‘azab n o k lik ,  fahshparastlik, 
jo h illik ,  b uzuqlik,  o ‘zb oshim chalik,  yalqovlik,  ta ’m agirlik,  tanballik, 
m an m an lik , 
adovatlilik, 
g ‘iybatchilik, 
ch aq im ch ilik , 
q o ‘rqoqlik, 
h asad g o 'y lik , y o lg 'o n c h ilik , n ifoqparastlik, zu lm k o rlik ,  b o ‘h tonparastlik, 
isrofgarchilik, 
laganbardorlik, 
tily o g ‘lam alik, 
xasislik, 
xudbinlik,
14

---

shuhratparaslik,  qonunbuzarlik, jin o y atch ilik ,  giyohvandlik,  qim orbozlik, 
ich k ilik b o zlik ,  q o ‘p o llik   va  boshqalar.
M a ’naviy  sifatlar  ta ’lim   m azm u n ig a  k o 'ra   tu rk u m lash tirg an d  i 
quyidagi  m an zara n am oyon  b o ‘ladi: