Axborot kutubxona katalogi va fondi

5-bob.  SISTEMALI  KATALOGNI  TASHKIL  QILISH
5.1.  Sistemali  katalogni  tashkil  qilish jarayoni
 
to‘g‘risida  umumiy tushuncha
Sistemali  katalogni  tashkil  qilish  matbuot  asarlarini  klassifi- 
katsiyalashning  bundan  oldingi jarayoni  bilan  bevosita  bogliqdir. 
Klassiflkatsiyalash  paytida  kelingan  xulosaga  binoan  tasvirlar  bu 
katalogda  guruhlarga  ajratilib,  uning  bo‘limlari,  bolimchalari  va 
mayda  bo‘linmalari  hosil  qilinadi.  Biroq  sistemali  katalogni  yara­
tish  ishining  mazmuni  bu  bilan  tugamaydi.  Uni  vujudga  keltirish 
jarayonida kutubxonachidan o‘ylab bir xulosaga kelishni talab etuv- 
chi ko‘pgina amaliy masalalar yuzaga keladi.  Bo‘limlar va ularning 
bolim chalarini joylashtirish tartibini kitobxonlarga tushunarli qilib 
qo‘yish,  tematika jihatidan bir-biriga yaqin,  ammo bilimning turli 
sohalariga  taalluqli  bo‘lgan  bo‘limlar  o‘rtasidagi  bog‘lanishni  yo- 
ritib  berish,  katalogning  barcha  bo‘linmalarini  aniq  chegaralash, 
har bir b o linm a ichidagi tasvirlar tartibini  aniqlab olish  kerak.
Bu  ham da  boshqa  masalalarni  hal  etish,  eng  yaxshi  asarlarni 
targ‘ibot  qilish va  kitobxonga kerakli  kitobni  tanlab  olishda  aktiv 
yordamlashish  maqsadida  katalogda  kutubxona  fondi  mazmuni­
ni  yoritishning  eng  samarali  metodlarini  aniqlab  olish  sistemali 
katalogni  tashkil  qilish jarayonning  mazmunini tashkil  etadi;  bu 
jarayon  quyidagi  qismlarni  o‘z  ichiga oladi.
1. Katalog bolinmalarini vujudga keltirish, ya’ni tasvirlami bo‘lim- 
lar, bo‘limchalar va mayda bo‘linmalar bo'yicha guruhlarga ajratish.
2.  Tasvirlarni har bir bo‘linma  ichiga joylashtirish.
3.  Katalogni rasmiylashtirish  — bo‘linm alar mazmunini ochib 
berish va  ajratgich kartochkalar yordamida ular o‘rtasidagi  tema- 
tik bogianishni  aniqlash.
4.  Katalogdan  foydalanishni  yengillashtiruvchi  qo‘llanmalar 
yaratish.
5.  Sistemali  katalogni tahrir qilish.