Axborot kutubxona katalogi va fondi


Kutubxona fondi o‘zining belgi va xususiyatlariga qaraganda alo­



Download 5,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/194
Sana15.01.2022
Hajmi5,22 Mb.
#367171
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   194
Bog'liq
fayl 1380 20210624 (1)

Kutubxona fondi o‘zining belgi va xususiyatlariga qaraganda alo­
hida tizim 
sifatida ajralib turadi.  Bu holatni bilish kutubxonachiga 
uni boshqa  fondlardan ajratib  olish  imkoniyatini beradi.
Masalan:  muzey fondi,  arxiv fondi.  Agar belgi fondning tashki 
holatini  ifodalasa,  xususiyat  uning  sifatini,  ichki  holatini  ifoda- 
laydi.
1.  Kutubxona fondi asosiy belgilaridan biri — undagi hujjatlar- 
dir.  Kutubxonada  fondga  kiruvchi  va  kirmaydigan  hujjatlar  ham 
bo‘ladi.  Masalan,  inventar  kitobi,  qarorlar  papkasi  va  hokazo. 
Kutubxona  fondini  tashkil  qilishda  unda  qancha  kitob  bo‘lishini 
belgilash  lozim.  Bizda  xilma-xil  turdagi  axborot-kutubxona 
muassasalarini  tashkil  qilishda  birinchi  (minimum)  va  oxirgi 
(maksimum)  me’yorlar  belgilanadi.  Kutubxonaning  xiliga  qarab 
qancha  nomda va  nusxada  kitob  olish aniqlanadi.
2.  Kutubxona  fondining  ikkinchi  belgisi  —  fondni  hajmi  va 
kattaligini,  undagi  kitoblarning  nomi  va  nusxasini  hisobga  oluv- 
chi  ko‘plikdan  iborat.  Fondlar  katta-kichikligiga  qarab:  kichik, 
o‘rta  va  kattaga  bo‘linadi.  Agar  kichik  fond  2  ming  bo‘lsa,  kat- 
tasi  5  million  bo‘lishi  mumkin.  Kutubxona  fondidagi  hujjatlar 
kimga  tegishliligi,  mazmuni,  mavzusi,  turi,  xili,  yoshiga  qarab 
o‘ziga  xos  belgilariga  ega.  Yuqoridagi  belgilar  kutubxona  fondi­
ning  tarm og‘ini,  xususiyatini belgilab  beradi.
3.  Kutubxona  fondining  uchinchi  belgisi  uning  tarmoqlarga, 
ya’ni  sohalarga  oidligidir.  Kutubxona  fondini  to‘ldirish  uchun 
olinayotgan  hujjatlar uning  tarmoq belgilariga  mos kelishi lozim, 
shundagina  undan  tegishli  kitobxonlar  foydalanadi,  aksincha 
bo‘lsa,  u hujjat o'qilmasligi mumkin.  Kutubxona fondining tarki- 
bi  deganda  uning  tarmog‘ining  kengligi  (diapazoni)  tushuniladi, 
ya’ni  undagi  fan  tarmoqlariga oid  olingan  kitoblar,  mavzusi,  tur­
lari,  xillari,  nashr  qilingan  yillari,  fondning  yoshi  hisobga  oli- 
nadi.  Bundan  tashqari  kutubxona  fondi  to‘liqligi  va  uning  tartib 
bilan joylashtirilganligi  ham ahamiyatlidir.
126


4.  Shuning  uchun  uning  to‘rtinchi  belgisi  hujjatlarni  tartibli 
butlanib,  joylashtirilganligidir.  Kutubxonaga  kitoblar  ma’lum 
kitobxonlarning  talabi  va ehtiyojiga  qarab  olinadi.
5.  Kutubxona  fondini  alohida  belgilaridan  beshinchisi  uning 
kitobxonga  atalganligi  va  undan  foydalanishdir.  Kitob  faqat 
o‘qilgandagina  undan  foyda  keladi,  aksincha  hech  qanday  foyda 
keltirmay yotaveradi.
Shuning  uchun  kitobdan  foydalanish  vaqti,  qoidalari  belgi- 
lanib u kitob do‘koni fondidan farqlaniladi.  Kutubxona fondi bel­
gilaridan  yana biri,  uning  foydalanish  uchun  tayyorligidir.  Kitob 
kitobxonga  yetib  borgunicha  ancha  jarayonlarni  bosib  o‘tadi. 
Kitobxon  topshirgan  kitobni  ham   o‘z joyiga  taxlash  lozim.  Hali 
ishlov  berilmagan  kitoblarga  ishlov  berilib,  kutubxona  fondiga 
topshiriladi.

Download 5,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish