Iste’molchilar va marketing tadqiqotlari
Odatda bozor sig‘imi, uni segmentlarga bo‘linishi, narxni
tashkil qilish tizimi, tovarlaming iste’mol xususiyatlari, o‘xshash
tovarlar, sotishni rag‘batlantirish usullari,
raqobatdagilar faoliyati,
tovaming iste’molchilari, sotish kanallari haqidagi axborotlar tahlil
qilinadi.
Marketingni boshqarish tizimidagi axborotlami shakllantirish va
foydalanishning asosiy tamoyillarini keltiramiz:
LAxborotlarning muhimligi
marketing muhitining holatini,
vaqtning har bir lahzasida haqiqiy aks ettirilishini bildiradi.
2M a ’lumotlaming ishonchliligi,
ishlab chiqarish,
bozor va
tashqi makro-muhitni obyektiv holati va rivojlanishini aniq qayta
tiklanishiga asoslangan. Ko‘pgina aniq haqiqat ongli ravishda buzib
ko‘rsatiladigan raqobat kurashi sharoitlarini hisobga olgan holda, bu
tamoyil ma’lumotlar manbalarining oshirilgan ishonchliligini va
soxtalashtirishlar bo‘lmasligini talab qiladi. Manbalaming ko‘pligi
va olingan m a’lumotlami ziddiyatlarga qarshi tahlil qilish soxta
axborotlarga qarshi kurashning muhim vositasi bo‘ladi.
Ъ.Ma’lumotlaming relevantligi
axborotlami
shakllantirilgan
talab-larga to‘liq mosligini va keraksiz m a’lumotlar bilan ishlashdan
qutilishga imkon beradi.
4.Tavsiflarning toHiqliligi
marketing muhitining holati va
rivojlanishiga ta’sirini shakllantiruvchi va ko‘rsatuvchi barcha
omillaming obyektiv hisobi uchun muhimdir.
5.Ma ’lumotlarning maqsadga muvofiqligi
ulami ichki va
tashqi bozorlarda mahsulotlami ishlab chiqarish va sotish sohasidagi
aniq maqsadlar va vazifa-larga qaratadi.
6.Muvofiqlashtirilganlik va axborot birligi
xulosalarda
ziddiyatlar, birlamchi va ishlab chiqilgan ma’lumotlarda mos-
lashtirilmaganlik imkoniyatini yo‘qotuvchi ko‘rsatkichlar tizimini
ishlab chiqishni talab qiladi.
469
K orxonaning m arketing faoliyatida turli-tum an v a hajm i
b o ‘yich a etarlicha katta b o 'lg a n axborotlardan foydalanishning
zaruriyati, boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish jaray o n larid a u lam i
olish, ishlab chiqish v a tahlil qilishni tashkil qilishga tizim li
yondashishni talab qiladi. Shu m unosabat
bilan m arketing axborot
tizim lari (M A T ) m uam m o sohasining butun tarkibiy qism larini
butligi va o ‘zaro b o g ‘liqligi asosida qurilishi kerak. U nga hisoblash
v a axborot texnikasining zam onaviy vositalarini q o ‘llash bilan
erishiladi.
korxona bo'lirntari
tahbariyat
moiiya bo limi
buxgaheriva
sotssb bolimi
u minot bo limi
iimjy tBdqktocIar si/mali
j iafcjiy
J iqtisodiy
tashqi
j
muhit
ofliillari
jdesnogra
fik
ichki ishlab chiqarish muhiti haqida axborot
inq xizmati
tovar va xizmatlar bozori haqida axborot
madaniv j
'
]
A
siyosty 1
Y
tashqi
I
omiilari iJm
iy- j
iexaifc j
tadqiqot
kovarlaf
19.2-rasm. M arketing xizmati.
470
MATning muammo sohasi o ‘z ichiga ichki va tashqi axborotlar,
marketing tadqiqotlari va axborotlar tahlilining natijalari tizimini
oladi (19.3-rasm).
Ichki axborotlar tizimi
korxona faoliyati va holatining har xil
tomonlarini aks ettiruvchi m a’lumotlarga ega bo‘ladi.
yangi texnologiyalar
globallashuv
davlat tomonidan boshqaruv
xususiylashtirish
istem olchilaming bozordagi
4
mavqtlaming oshishi________
kastomizatsiya
raqobatning kuchayishi
tarmqlar o'rtasida umumiylashuv
chakana savdo transformatsiyasi
vositachilarsiz savdoning rivojlanishi
19 J-rasm . Biznes va marketingdagi ва o‘zgarishlar62
Marketing tadqiqotlarining axborot
bazasi uchta tashkil qiluv-
chilardan iborat:
-tovarlar va xizmatlar bozori;
-ishlab chiqarish sohasi;
-tashqi makromuhit.
62 P h ilip K o tle r, K e v in L a n e K e lle r. M a r k e tin g m a n a g e m e n t. 12 th e d itio n . 2 0 1 0 b y
P e a rs o n E d u c a tio n , In c.p . 39 -4 1 .
471
Bu manbalardan har biri axborotlaming boshqalardan farq-
lanuvchi, shaxsiy tizimi bilan ta’riflanadi:
-Tadqiqotlami o‘tkazishning qiymati va bu maqsadlarga
ajratilgan mablag‘lar;
-Tadqiqotlami o‘tkazishda tajribali va tegishli malakaga ega
mutaxassis-lami jalb etish;
- Bozor infratuzilmasidan
rivojlanganlik darajasi;
- Hisoblash texnikasi vositalari va boshqa maxsus usku-
nalaming mavjudligi;
-Tadqiqot
natijalarining
obyektivligi
va
maxfiyligini
ta’minlash zamrligi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
