Avtomobilning ekologik xususiyatlari. Reja

Avtomobilning ekologik xususiyatlari.
Reja.

1. 
   Avtomobilning ekologik xususiyatlari ta’rifi, atrof muxitga ta’siri.
   
2. 
   Avtomobilning atrof muhitga salbiy ta’sirini kamaytirish tadbirlari.
   
3. 
   Alternativ yonilg’i turlarini qo’llash. Kattalik neytralizatorlar.
   
4. 
   Gibrit yuritmali avtomobillar. Elektromobillar.
   

Tayanch so’z va iboralar: Avtomobilning ekologik xususiyatlari, Gibrit yuritmali avtomobillar, Elektromobillar
19 asr oxirlari 20 asr boshlarida yer yuzida sanoatni va avtomobil transportining rivojlanishi natijasida yangi “Atrof muhitni himoyalash” muammosi paydo bo`ldi. Agarda zavod va fabrikalar bir aniq joyda joylashib, ma`lum hududlarnigina ifloslantirsa, avtomobillar esa inson oyog`i yetgan joyning barchasiga ta`sir ko`rsatadi.
Avtomobil transportining atrof muhitga zararli ta`sirini quyidagi sxemadan ko`rish mumkin.

Ta`minlash tizimidan oqqan yonilg`i



Chiqindi gazlar, Karter gazlari

Tabiatga jaroxat yetkazish





Avtomobil transportining atrof muhitga zararli ta`siri

Avariyalar natijasida insonlarning jarohatlanishi



Avtomobillarni yuvish natijasidagi iflosliklar







Shovqin

Shinalarning yeyilishidan hosil bo`lgan chiqindilar

AYOQSH larida to`kilgan yonilg`i

27.1-rasm. Avtomobil transportining atrof muhitga zararli ta`siri.

Har qanday yonilg`i yonganda, turli xil yonish chiqindilari ajralib chiqadi. Bu chiqindilar inson salomatligiga va atrof muhitga kata ta`sir ko`rsatadi. Shahardagi zavodlar, fabrikalar va avtotransport korxonalari atrof muhitni ifloslantiruvchi asosiy manbalardir. Agarda zavod va fabrikalar bir aniq joyda joylashib, o`z atrofini ifloslantirsa, avtomobillar esa barcha ishlagan joylarida o`z ta`sirini ko`rsatadi. Avtomobil transporti, hozirgi vaqtda zavod va fabrikalarga qaraganda, atrof muhitni ko`proq ifloslantiruvchi manbaa hisoblanmoqda.

Avtomobil transportidan foydalanishda atrof muhitni zararlantiruvchi 3 xil manbani ko`rish mumkin: chiqindi gazlar, karter gazlari va yonilg`i bug`lanishi natijasida hosil bo`ladigan zararli moddalar (yonilg`i bakidan, karbyuratordan va hokazo. 1-rasm).
Chiqindi gazlar atrof muhitga avtomobilning ishlashi natijasida chiqargan zaharli moddalarning 65-70% ini, karter gazlari esa 20% ini tashkil qiladi. Hozirgi vaqtda hal qilishi kerak bo`lgan eng katta muammo avtomobilni ishlatishdan chiqadigan zaharli chiqindilarni kamaytirishdan iboratdir.
Avtomobil dvigatelida yonilg`i yonishidan hosil bo`ladigan gazda 200 dan ortiq zaharli chiqindilar borligi aniqlangan. Bulardan eng zaharlilariga, uglerod oksidi- CO, yonmay qolgan uglevodorodlar- CH, azot oksidlari- NO_x kiradi.