Avtomobil indd

Aktiv ko‘mir, aktivlashtirilgan ko‘mir
– qazib olingan tosh-
ko‘mir yoki pista ko‘mirdan smolali moddalarni ketkazib, tarmo-
qlangan g‘ovak to‘r hosil qilish yo‘li bilan olinadi. Aktiv ko‘mir 
gazlarni tozalashda, adsorbent va eltuvchi katalitik qo‘shilmalar 
sifatida, sanoatda qimmatbaho organik erituvchilarni tutib qol-
ishda ishlatiladi. 
Aliflar
[lotincha aleipha – yog‘] – o‘simlik moylari yoki 
tarkibida yog‘ bo‘lgan alkidli smolalar asosidagi materiallar; 
rangi sariqdan to‘q qizilgacha bo‘lgan tiniq suyuqlik, yog‘och 
va metallarga yaxshi surkaladi. Sirtga yupqa surkalgan moy po-
limerlanishi natijasida qurib, suv va organik erituvchilarga eri-
maydigan elastik parda hosil qiladi. Aliflar tarkibiga sikkativlar 
qo‘shilganida qurishi tezlashadi. Moyli bo‘yoqlar (quyuq va 
ishlatish uchun yaroqli), gruntovka, shpaklovkada ishlatiladi, 
shuningdek, yog‘och va boshqa g‘ovak materiallarni bo‘yashdan 
oldin tayyorlashda surkaladi. 
Alumogel
– faol aluminiy oksid. Chinniga, ayrim hollarda 
shaffof shishaga o‘xshash g‘ovak modda. Aluminiy gidroksid 
ivig‘ini ohista quritish usuli bilan olinadi. Alumogel adsorbsiya 
jarayonlarida – sanoat gazlarini quritishda (namdan tozalash-
da), suyuqliklarni rangsizlantirishda (neftni qayta ishlash va sa-
noatning boshqa tarmoqlarida), katalizatorlar tayyorlashda ish-
latiladi. 
Anti- ...
[yunoncha anti – aks, qarshi] – aks ta’sir, qara-
ma-qarshiliklarni bildiruvchi old qo‘shimcha (masalan, antidet-
onator, antioksidlovchi). 
Antidetonator
[anti-... va detonator] – oktan sonini oshirish 
uchun motor yonilg‘isiga qo‘shiladigan qo‘shilma (metallor-
ganik va organik birikmalar); karburatorli dvigatel silindrlarida 
yonilg‘ining detonatsiyasiz yonishiga imkon beradi. Eng ko‘p 
tarqalgan antidetonator benzinga etil suyuqligi ko‘rinishida 
qo‘shi ladigan (1 kg yonilg‘iga 1–3 ml hajmda) tetraetil-qo‘rg‘os-
hindir. Antidetonatorli motor yonilg‘isi juda zaharli.