Avtomobil indd

 Elektroizolatsion materiallar
Elektroizolatsion material deganda, elektr tokini o‘t-
kazmaydigan material tushuniladi. Avtomobillarning elektr 
jihozlarini ta’mirlash uchun elektr izolatsiyalash materiallari 
ishlatiladi. Ular yuqori kuchlanishga bardosh berishi, yetarli 
darajada mustahkam bo‘lishi, shuningdek, issiqlik ta’siriga 
chidamli bo‘lishi (ba’zi bir issiq sharoitda ishlaydigan 
materiallar uchun) lozim. 

---

356
357
Bu talablarga ushbu kitobning oldingi boblarida ko‘rib 
o‘tilgan bir qator materiallar javob beradi: ko‘pgina plastmassalar 
(tekstolit, getinaks), rezina, ebonit, loklar (asfalt bitumli, 
gliftalli, kanifolli va hokazo loklar), asbest, fibra, karton va 
boshqalar, Bundan tashqari, elektroizolatsion material sifatida 
500°Ñ haroratgacha qizishga chiday oladigan sluda va mikonit 
materiallaridan foydalaniladi. Sluda yupqa plastiklarga ajratsa 
bo‘ladigan shaffof mineral, mikonit esa gliltal smola bilan 
yelimlangan sludalar. 
Elektr izolatsiyalash material sitatida lakotkan (kembrik) 
ancha keng tarqalgan. Lakotkan elektr izolatsiyalash loklari 
shimdirilgan ip, shoyi gazlama yoki shisha to‘qimalardir. Ular 
o‘ramlar, listlar, trubalar ko‘rinishida chiqariladi. 
Ko‘pincha izolatsiyalash lentalaridan foydalanishga to‘g‘ri 
keladi. Bu lenta bir yoki ikki tomonga ham rezina aralashmasi 
shimdirilgan mitkaldan iborat. Lenta elektr simlarining ulangan 
joylarini izolatsiyalashda ishlatiladi. Plastik plyonka materialga 
yelim qatlami surtib tayyorlangan yopishqoq izolatsion lentalar 
keng tarqalgan. 
12.6. 
Yog‘och materiallar
Yog‘och materiallardan iqtisodiyotning turli tarmoqlarida, 
jumladan avtomobil sozlikda keng foydalaniladi. Chunki 
yog‘ochning mexanik mustahkamligi yaxshi, zichligi katta emas 
(suvga nisbatan 1,5–2 barobar yengil), vibratsion yuklanishlarga 
yaxshi bardosh beradi, issiqlikni sekin (po‘latga nisbatan 
uch barobar sekin) o‘tkazadi. Bundan tashqari, yog‘ochga 
oson ishlov berish va uni yelimlab yopish tirish mumkin. 
Shu bilan birga, yog‘och materiallar bir qator kamchiliklarga 
ham ega: chiriydi, oson yonadi, ko‘ndalang kesimi bo‘yicha 
mexanik xossalari bir xil emas, namni osongina shimib oladi, 
o‘lchamlari va shaklini o‘zgartiradi. Bu kamchiliklari tufayli 
yog‘och materiallar zamonaviy avtomobillarda kam ishlatiladi. 
Konstruksion material sifatida yog‘ochning o‘ziga xos 
xususiyatlaridan biri uning namligidir.