Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

2.11-rasm. Sig‘im manometrining sxemasi: 
1-quvur, 2-membrana, 3-plastina, 4-klemma.   
 
 
Sig‘im datchiklarining afzalliklari: soddaligi, ixchamligi, arzonligi va kichik 
inertsionligi.  
Kamchiliklari:  chiqish    signalining  quvvati  pastligi,  o‘lchov  natijalari  atrof  
muhit  ko‘rsatgichlariga    bog‘liqligi,  ulaydigan  simlar  va  qurilma  metall 
qismlarning    sig‘imlari  turlicha  ta’sir    qilib,  detallarning  o‘zaro  joylashishiga  
bog‘liq. 
 
2.5. 
Harorat datchiklari 
 
 
Harorat  barcha  texnologik  jarayonlarning  muhim  ko‘rsatgichlaridan  biridir. 
Qishloq va suv  xo‘jaligida ko‘pgina texnologik jarayonlar ular o‘tayotgan sharoit 
haroratiga  bog‘liq.  Jism,  suyuqlik  yoki  gazning  harorati  nazorat  qilayotgan 
muhitning yoki u bilan issiqlik kontaktida bo‘lgan maxsus elementning haroratini 
o‘lchab aniqlanadi. 
 
Amalda  harorat  datchiklarining  sezgir  elementlari  sifatida  issiqlik  tasirida 
o‘zining  fizikaviy-mexanikaviy  xususiyatlarini  keng  diapazonda  o‘zgartirib, 
boshqa kattaliklar (namlik, muhitning tarkibi
, 
havo
 
bosimi) ta’sirida
 
xususiyatlarini 

---

 
26 
o‘zgartirmaydigan  materiallardan  foydalaniladi.
 
Harorat  datchiklarining  sezgir  
elementlari  issiqlikga  kengayish  koeffientsentining  maksimal  ko‘rsatgichiga    ega 
bo‘lishi kerak. 
Ishlash  printsipi  jihatdan  harorat  datchiklari  suyuqlik,  bimetallik  va 
dilatometrik datchiklariga hamda termoparalar va termorezistorlarga bo‘linadi.