Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

Avtomatik  himoya  qurilmalari  elektr  qurilmalarni  nonormal  rejimlardan 
(ortiqcha yuklanish, kuchlanishni va chastotani kamayishi yoki ko‘payishi kabilar) 

---

 
201 
va  halokatli  rejimlardan  (qisqa  tutashishdan,  atmosferaga  bog‘liq  kuchlanish 
o‘zgarishidan)  saqlagichlar,  magnitli  va  avtomatik  o‘chirgichlardan  hamda  turli 
xildagi relelar va kontaktsiz mikrosxemalar orqali amalga oshiriladi. 
Elektr  qurilmalarini  avtomatik  sektsiyalash  qurilmalari    asosiy  massa 
iste’molchilarining  elektr  ta’minotini  saqlagan  holda  uzilgan  tarmoq  qismini  va 
iste’molchilar qismini avtomatik ravishda o‘chirish uchun xizmat qiladi. 
Avtomatik  qayta  qo‘shish  uskunalari  (APV)  uchastkada  uzilish  bo‘lganda 
uni  qisqa  vaqtga  avtomatik  ravishda  o‘chirib  turish  va  elektr  ta’minotini 
saqlanishini ta’minlash va tuzatilgan uchastkani qayta qo‘shish uchun qo‘llaniladi. 
Bunday  hodisalar  asosan  elektr  uzatish  liniyalarida  kuzatiladi.  Avtomatik  qayta 
qo‘shish uskunalari hisobiga iste’molchilarni elektr energiyasi bilan ta’minotidagi 
uzilishlar  sezilarli  darajada  kamayadi  va  ularni  80  foizga  yaqini  qayta  avtomatik 
ravishda  ekspluatatsiya  qilinmoqda.  Buning  sababi  shuki,  toksiz  pauza  davrida 
(millisekunddan  bir  necha  sekundgacha)  qisqa  tutashish  o‘z-o‘zidan  yo‘qoladi, 
chunki uzilgan elementning elektr mustahkamligi qisqa vaqtdagi o‘chirish davrida 
ko‘pgina holatlarda tiklanadi.