Аудиторское заключение

Xo’jalik operatsiyasining mazmuni 
Summa
(so’m)
Buxgalteriya provodkalari 
Debet 
Kredit 
Bojxona boji hisoblab yozilgan 
2 000 000 
1510 
6890 
Xom ashyo importida QQS hisoblab yozilgan 
4 800 000 
4411 
9431 
QQSni hisobga kiritish aks ettirilgan 
4 800 000 
6510 
4491 
Bo’shagan summalar aks ettirilgan 
4 800 000 
2 000 000 
6990 
8940 
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi 
lozim; 
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim? 
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to’g’ri hisobga 
olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing. 
4. Xato va kamchiliklar ro’yxati jadvalini tuzing.
Masala.
Ishbay ish haqi olib ishlovchi xodim Aliev A. belgilangan ishlab 
chiqarish me’yorini 120%ga oshirib bajardi. Me’yorni 100% bajargan vaqtda to’g’ri 
ishbay ish haqi uchun oylik ish haqi miqdori 5200 ming so’m. Korxonaning Ichki 
Nizomiga asosan ishlab chiqarish me’yorini 105%dan yuqori bajargan ishchilarga har 
bir oshirib bajarilgan % uchun mahsulot rastsenkasi 1,4 barobar yuqori to’lash ko’zda 
tutilgan. Ushbu oyda ishchi Aliev A.ga hisoblangan ish haqi 5215 ming so’mni 
tashkil qilgan. 
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim; 
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim? 
3. Bunday holatda auditorlar qanday yul tutishlari lozim? 
4. Hisoblangan ish haqining to’g’riligini aniqlang. 
 
Masala.
Auditorlik tekshiruvi jarayonida auditorlardan korxonadagi ayrim 

---

94 
tushunmovchiliklarni hal qilish maqsadida quyidagi masalalar yuzasidan maslahat va 
amaliy tavsiyalar berish so’raldi: 
1. Yuridik shaxslardan olinadigan er solig’ini kimlar to’lamaydi? 
2.Er uchastkasidan birgalikda foydalanilganda korxonalardan olinadigan er 
solig’ini kimlar to’laydi? 
3. Er uchastkalarini ijaraga olganlar ijara haqidan tashqari er solig’ini ham 
to’lashlari lozimmi? 
4. Toshkent shahrining 2-zonasida joylashgan umumiy maydoni 2200 kv.m 
bo’lgan 2 qavatli binoning ikki nafar egasi bor: biriga 1800 kv.m (81,8 %); 
ikkinchisiga - 400 kv.m (18,2 %) maydon tegishli. Ushbu holda er solig’ining 
summasi qanchaga teng bo’ladi? 
5. O’z.Res. norezidenti respublikada er uchastkasi bilan birga mulk xarid qiladi. 
U er solig’ini to’lashi lozimmi? 
Talab qilinadi:
Yuqoridagi masalalar bo’yicha auditorlar tomonidan korxonaga 
qanday maslahat yoki tushuntirish ishlari amalga oshirilishi lozimligini izohlang. 
Masala. 
Yagona soliq to’lovi to’lovchisi hisoblangan korxona ixtiyoriy 
ravishda QQS to’lovchisi ham bo’lib hisoblanadi. Tashkiloti sub’ekt qurilishidan 
ortib qolgan qurilish materiallarini xususiy tadbirkorga 5720 ming so’mga sotgan, 
shu jumladan QQS - 1120 ming so’m. Ushbu materiallarning tannarxi 5300 ming 
so’mni tashkil qilgan. Shartnomaga muvofiq mulkka egalik huquqi xaridorga 
materiallarning haqi to’langandan so’ng o’tadi. Xaridor korxonaning hisob raqamiga 
to’lovni to’liq hajmda o’tkazgan. Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida qayd 
etilgan operatsiyalar buxgalteriyada quyidagicha aks ettirilgan: