Masala. Auditorlik tekshiruvi jarayonida "Qurilishloyiha" loyihalash-ishlab
chiqarish korxonasi buxgalterlari auditorlik tashkilotidan jismoniy shaxslarning
quyidagi daromadlariga soliq solinishi yoki solinmasligini tushuntirib berishini
so’radi:
1. Ish beruvchi xodimning Toshkentda davolanishi va unga tibbiy xizmat
ko’rsatilishiga pul o’tkazish yo’li bilan haq to’lagan. To’lov bizning tashkilotimiz
bilan davolash muassasasi o’rtasidagi shartnomaga ko’ra amalga oshirilgan. Davolash
muassasasi tomonidan ko’rsatilgan tibbiy xizmatlar to’g’risida tegishli shartnoma va
hisobvaraq-faktura taqdim etilgan.
2. Soliq davri mobaynida eng kam ish haqigacha miqdorda bir martalik moddiy
yordam ko’rsatilgan.
3. Ish beruvchi tashkilot xodimi qarindoshi (ukasi)ning o’qishiga ushbu
summani uning ish haqidan qoplash sharti bilan haq to’ladi. Xodimning qarindoshi
o’qiyotgan tibbiyot instituti bilan tegishli shartnoma tuzilgan. Sanab o’tilgan
91
summalardan qaysi biriga soliq solinmaydi?
4. Bizning xodimimiz yakka tartibda uy-joy qurishga kredit oldi. Endi bankka
ish haqining bir qismi kreditni qaytarish va unga doir foizlarni so’ndirish uchun
o’tkazilyapti. Mazkur holda qanday summaga soliq solinmaydi?
Talab qilinadi: 1.
Auditorlik tashkiloti tomonidan mijoz-korxonaga yuqoridagi masalalar
yuzasidan qanday maslahat-tushuntirish ishlari olib borilishini bayon qiling?
2.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan
foydalanishi lozim;
Masala. Ta’sischi o’z ixtiyori bilan korxonani tugatishga qaror qilgan.
Buxgalteriya ma’lumotlariga ko’ra korxonaning kreditorlik qarzi 16800 ming so’mni
tashkil etadi. Ta’sischilardan biri korxona rahbari hisoblanadi. Uning 620 ming
so’mlik ish haqisi korxonaning qarzlarini yopishga yo’naltirmoqsi. Mazkur holatni
buxgalteriyada to’g’ri rassmiylashtirish uchun sizning auditorlik tashkilotingizga
murojat qildi.
Talab qilinadi: 1.
Yuqoridagi holatni buxgalteriya hisobida to’g’ri rasmishlashtirishda soliqqa
oid munosabatlarni aniq hisoblash uchun amaliy yordam bering.
2.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan
foydalanishi lozim;
Masala. Korxonada hisobot yilida 10.08 kuni 109-sonli buyruqqa asosan
o’zining xodimi Axmedov R.S. Farg’ona shahriga safar xizmatiga jo’natildi. Safar
xizmati uchun 60000 so’m berilgan.
Axmedov R.S. safar xizmatidan qaytib kelgandan so’ng avans hisoboti
topshirgan. Avans hisoboti 26.08 kuni 58000 so’mga tasdiqlangan. 2000 so’m
kassaga qaytarib topshirilgan. Avans hisobotida mehmonxona kvitantsiyasi 17400
so’m bo’lgan. Qolgan xizmat xarajatlariga tegishli tasdiqlovchi hujjatlar mavjud.
Shunga muvofiq buxgalteriya hisobida quyidagi yozuvlar qilingan: