Atom yadrosi ya zarralar fizikasi



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet272/325
Sana01.01.2022
Hajmi6,32 Mb.
#305408
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   325
Bog'liq
atom yadrosi va zarralar fizikasi

A P  > h
 ; 
A
E ■ At >fi -
(7.1.3)
(7.1.4)


taalluqli  bo‘lib,qolmasdan  yakka  zarra  harakatiga  ham  bo‘ysunar  ekan. 
Q onunlarning  (jarayonlarning)  ehtim o liy   xarakteri  m ikro du ny on ing  
fundamental  (asosiy)  xususiyati  hisoblanadi.
Elem entar zarralarning asosiy xususiyatlaridan  biri -  ularning boshqa 
zarralar to ‘qnashuvida paydo bo‘la olish (tu g ‘ilish) qobiliyatidir.  Bunday 
ja r a y o n la rn in g  
о ‘ t i sh i 
u c h u n 
z a r u r  
boM gan 
e n e rg iy a  
ET
  = 
f j p 2c 2
  + 
ni^c4
  = 
J p 2c 2  + E
q
  va 
E0
  = 
m0c 2
  fo rm u la la r   o r q a li 
an iq lan ad i.  H aq iq atan ,  bu  fo rm u lag a  b in o an   en ergiya  m u v o za n a ti 
( to ‘q n a sh u v d a n   o ld in g i  va  k e y in g i  toM a  e n e rg iy a n in g   te n g lig i)  
to ‘qnashuvchi zarralarning kinetik energiyasi va tinch holatdagi m assasiga 
to ‘g ‘ri  keladigan  energiyasidan  iborat  boMib,  zarralar  to ‘qnashuvida  bu 
ikki xil energiya bir-biriga o'tishi mumkin. M asalan, 
n
 -m ezonning tinch 
holatdagi  massasi  135 
MeV.
  Demak,  л’- т е г о п  tugMlishi  uchun  shuncha 
energiya  sa rf  qilinishi  kerak.  Shuning  uchun  ham   150 
Me V
  k in etik  
energiyali  ikki  protonning  o ‘zaro  to ‘qnashuvida  ;r°-m ezon  tugMlishi 
mumkin:
p+p —>p+p+ 
71
 °'
T o ‘ q n a s h u v d a n   a v v a lg i  p r o t o n l a r n i n g   150  M e V   k i n e t i k  
e n e r g i y a s i n in g   135  M eV   q is n ii 
n
 ° - m e z o n n in g   t in c h   h o l a t  
energiyasiga  o ‘tad i,  qolgan  qism i  bu  uch  z a rra la r  o ‘rtasid a  u larn in g  
k in etik   energiyasi  sifatid a  taq sim lan ad i.
U ltra  qisqa  m aso falard a  so d ir  boM ayotgan  h o d isa   va  e le m e n ta r 
zarra la rn in g   tu zilish in i  o ‘rganish  uchu n   e le m e n ta r  z a rra la rn i  k a tta  
energiyalargacha  tezlatish  kerak.  YorugMik  tezligiga  yaqin  tezlik  bilan 
harakatlanayotgan  zarralarning  energiyasi  uning  impulsiga  proporsional 
E = cP. U holda (7.1.3) ko‘ra, biror kichik m asofaga erishish uchun qancha 
energiya kerakligini  aniqlaymiz:

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   268   269   270   271   272   273   274   275   ...   325




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish