Атм окда. Ги тлер ч и лар Герм ани яси ни нг сўнгги кунлари

фақат бир нарса: сўэсиз таслим 
бўлиш шарти ётиши 
кераклчги тушунарли бўлса керак?
— Ҳ а,— деб жавоб бердим мен, музокара темасига 
қараганда музокара утказиш факти муҳимроқ эканлиги- 
нп тушунган ҳолда. Ш у вазиятда СС генерали ва пар- 
тия аъзоси сифатида мен қанчалик хор бўлмай, мақса- 
димиз музокараларга йўл очилишини талаб қиларди., .
— Шунга қарамай,— деб давом эттирди Гюсман,— 
агар сиз рейхсфюрер 
Гиммлер 
номидан сўзламоқни 
булсангиз музокаралар шу ондаёқ тўхтатилади: мистер 
Даллеснинг хайрлашишдан бошқа иложи қолмайди.. 
ф
Мен Даллесга қарадим. Мен унинг юзини кўра ол- 
масдим, зеро кўзимга шуъла тушиб турарди, илгариги- 
дек жим ўтирса ҳам, лекин қоронғида маъқул деб бо- 
шини қимирлатиб қўйганини сездим. Мен гап купроқ 
шакл масаласида кетаётганлигини пайқаб олдим, чунки 
улар СС олий генерали 
ким номидан 
гапира олиши 
мумкинлигини яхши тушунардилар. 
Улар шу саволни 
бериб 
ўзларини кулгили аҳволга 
гуишриб қўйди 
лар. Мен ҳам, албатта, фақат мистер Даллес билан 
гиплаишшим мумкин-у, лекин у яҳудийлвр монопилис- 
тик капиталининг вакили эканлигини билиб олсам. у 
билан ҳар қандай алоқани узаман, деб жавоб қайтари- 
ишм мумкин эди. Улар менинг жавобимни кутаётганла- 
рини тушундим. Мен бундай жавоб қилдим:
— Ҳозир 
биз умумий 
стол — музокаралар столи 
атрофида йиғила олган пайтимизда курашни давом эт.ти- 
рши буюк герман халқи олдида ва Европадаги мада- 
ният посбони булган улуғ герман давлати олдида жи- 
ноят бўладн. деб ҳисоблайман. Мен бутун ташкилотим,-ц 
ни, Италиядаги энг қудратли ташкилот булган СС ва 
полицияни уруиши тамом қчлши ниятида ҳамда камму-
220
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

нистик ҳукумат тузилмаслигининг олдини олиш мақса- 
^ д и д а иттифоқчилар ихтиёрига беришга тайёрман.
— Сизнинг гапингизни,— деб сўради ниҳоят Д ал- 
лес,— ихтиёрингиздаги СС қўшинлари Кессельринг вер- 
махтига қарши курашади, деб тушунса бўладими?
Б у одам ҳамма масалаларда жиддийликни исташини 
сеэдим. Б у эса истиқбол ҳақида реал гаплашиш гарови 
эди.
~~ Менинг фельдмаршал Кессельринг билан батаф- 
сил ва далиллар билан гаплашпшим учун сизларнинг 
кафолатингиз керак.
— Тушунарли,— деб менинг 
гапимни 
маъқуллади 
Даллес.
Мен яна давом эттирдим:
— Сиз бир нарсани тушунинг, Кессельринг бу ерда, 
қўл остида бир ярим миллипн солдат мавжуд 
бўлган 
Италияда таслим бўлиш ҳақида буйруқ бериши билан 
бошқа фрснтларда ҳам — мен бу ўринда ғарбий ҳамда 
Норвегия ва Даниядаги 
Скандинавия фронтларини 
наэарда тутмоқдаман — таслим бўла бошлашади.
Биринчи суҳбатдаёқ қўлимдаги кўзпр қартани таш- 
+ лашим кераклигини тушундим.
— Агар сизлар музокараларни давом эттиришга ка- 
фолот берсангиз, мен Италиянинг вайрон қилинишига 
йўл қўймасликни ўэ зиммамга оламан. чунки фюрер буй- 
руғи бўйича ҳамма ер вайрон қилиниши лозим. Биз 
барча расм галереялари ва қадимий ёдгорликларни йўқ 
килиш, хуллас инсоният тарихига тегишли ҳамма нар- 
саларни ер билан яксон қияиш юзасидан буйруқ олдик.