|
6-jadval
Gipolipidemik prcparatlarning ta'sir spektri
~-гер~_г~~~~j __~~~_~~Тri-~-~_l_:~;I:T~-o~~s~r:- --Т~~~II~:е~
I хоlеst,гаmш I - : +/- ,+++
|
-
t /-
|
+++
+
|
+/-
++
|
, klofibrat
|
I
|
! +
|
I +/-
|
benzofibrat I + : : + ++
~~~~~:!.;'Iotai j 1- +;+J_;;: ;;:_ +:_1 :+
53
Лsоsiу gipolipidemik preparatlaming ta'sir spektrini quyidagicha
ko'rsatish mumkin:
Hozirgi kunda gipoxolesterinemik ta'sirga ega preparatlardan statin
unumla;'i keng qo' lIaniladi. Statin unumlaridan lovastatin (mevakor,
xoletar), fluvastatin, simvastatin (zokor, vazelit), atorvastatin, pravastatin
(lipostat) lar va turli guruhlarga kiruvchi: xolesteramin, benzofibrat,
siprofibratvagemfibrozil preparatlari, nikotin kislotasi, probukol preparati,
alesat chesnok preparati, lipostabil, L-kamitin, trimetazidin va boshqa
preparatlar modda almashinuvining o'zgarishi - ateroskleroz bilan
bog'liq YuIК ni davolashda qo'llaniladi.
Statinlar xolesterin sintezini yuzaga chiqaruvchi faol fennentlardan
biri gluterial - КоЛ - reduktazalami jigarda blokadalaydi. Lekin
xolesterin organizmdagi ko'plab fiziologikjarayonlarni yuzaga chiqishi
va zarur bo'lgani uchun xolesterinning sintezida ishtirok etuvchi
fennentni butunlay blokadalash yaxshilikka olib kelmaydi. Shuni inobatga olib, statin unumlari kichik dozalarda beriladi. Statinlar ta'sirida
xolesterin sintezini susayib ketishi tufayli organizm uchun zarur
xolesterinnijigar xolesteriniga Ьоу zichligi past lipoproteinlar tarkibidagi xolesterinni maxsus retseptorlar yordamida ushlab qoladi.
Natijada LPNP tarkibidagi xolesterinlarning miqdori kamayadi,
LPVP ning miqdori esa ko'payadi.
Statinlar tomirlarda paydo bo'lgan aterosklerotik pilakchalarni
mustahkamlaydi, ulami parchalanishining oldini olib, pilakchalar
parchalanishidan hosil bo'lgan bo'lakchalami kichik arteriolalarga va
yurak toj tomiriga tiqilishining oldini oladi. Shu bilan bir vaqtda Ьи
preparatlar yallig'lanishga qarshi ta'simi Ьаm keltirib chiqaradi va
qonning yopishqoqlikjarayonini yaxshilaydi.
Statin unumlarini fibratlar bilan birga berib bo'lmaydi. Statinlar bilan
davolanayotgandaj igar funksiyasini nazorat (transarninazalar orqali) qilib
borish tavsiya etiladi. -
Gipoxolesterinemik guruhga kiruvchi boshqa preparatlami terapevtik
samaradorligi statinlarga qaraganda ancha past darajada ЬО'lib, ko'proq
nojo 'уа va zaharli ta'sirlami keltirib chiqaradi. Shuning uchun Ьarn tibbiyot amaliyotida Ьи guruhga kiruvchi gipoxolesterinemik preparatlar
nisbatan kamroq ishlatiladi.
54
Xolesteramin preparati katta dozalarda(10-20 g bir kunda)
ishlatiladi va bunda LPNP ning miqdori bor-yo'g'i 15-20% kamayadi,
lekin LPVN ning miqdori ortmaydi. Preparat noqulay tamga ega,
ko'ngil aynash, meteorizm va qabziyat yuzaga chiqarishi r1Umkin.
Preparat o't kislotalarining so'rilishini susaytirish bilan birga
vitaminlarni, boshqa dori vositalarini ham ichakdan so'rilishini kamaytiradi.
Fibratlar xolesterin miqdorini kamaytirish bilan birga o't-tosh
kasalligini уа kanserogen ta'sirni keltirib chiqaradi. Preparatlar katta
dozalarda aritmiya, miopatiya va epigastrda og'riqlarni paydo qilish
mumkin.
Nikotin kislotaning terapevtik ta'siri yuqori darajada emas, и
xolesterin miqdorini xolesteraminga o'xshab 15-20% gagina
kamaytiradi. Ви ta'sir ham preparatning katta dozasida (bir kunda 2 g)
yuzaga chiqadi, lekin nikotin kislota Ьи dozada turli хН nojo'уаta'sirlami
(haroratni ko'tarilishi, qichima, qand miqdorini ortishi, те'da yaralarini qayta yuzaga chiqishi, aritmik holatlar) keltirib r;hiqaradi.
Probukol preparatini bir kunda 1 g gacha berilganda LPNP ning
miqdorini 15% gacha kamaytiradi, shu bilan bir vaqtda LPVP ning
miqdorini ham kamaytiradi. Shuning uchun ham hozirgi kunda preparat
deyarli qo'llanilmaydi.
Yuqorida keltirilgan gipoxolesterinemik preparatlarning o'zini
alohida ishlatgandan ko'ra, ularni statinlar unumlari bilan birga qo'llash
tavsiya etiladi.
Shu bilan birga umumiy modda almashinuvi bilan bog'liq YuIK ni
davolashda ilmiy tibbiyotda o'z tasdig'ini topgan ko'plab preparatlarni
ham ilmiy nuqtayi nazardan ishlatish mumkin. Ви preparatlar qatoriga:
inozin (riboksin) preparatini, trimetazidin (preduktal) preparatini,
- piridoksin (Vitamin-B6), kabolamin, folat kislota, ATF, kokarboksilaza, piratsin nitrat va boshqa preparatlarni kiritish mumkin.
Sanab о'tilgan preparatlarning terapevtik samaradorligini yuzaga
chiqishida gipoxolesterinemik ta'sirga ega oziq-ovqat mahsulotlarini
iste'mol qilish, doimiy ravishdajismoniymashg'ulotlarbilan shug'ullanish
o'ziga xos гol o'ynaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
