Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali Yayla

Üniversitelerin Kurulması (1 Ağustos 1933) 
Osmanlı döneminin son yarım yüzyılında tercih edilmiş olan Fran-
sız kültür sistemine uygun olarak, 1909-1916 arasında, yüksek 
öğretim kuruluşları, Darü’lfünûn (Fenler Evi) çatısı altında top-
lanmıştı. Fakat bu kuruluşlar şer’î eğitim ve öğretimin devamı nite-
liğinde medrese adıyla da anılıyordu. Tıp medresesi, Hukuk medre-
sesi gibi. 
Batı’nın, İsviçre ve Belçika gibi, sınırlan içinde çeşitli etnik toplu-
lukların kaynaştığı ve hatta yüksek öğrenim kurumlarında çeşitli 
dillerle öğrenim yapılan ülkelerden uzmanlar getirildi ve inceleme-
ler yaptırıldı. Bunların sonucu olarak 1 Ağustos 1933’te, Osmanlı 
Darü’lfünûn’u, yerini İstanbul Üniversitesi’ne bıraktı. Üniversite 
öğretim üyelerinin taşıdığı müderris unvanı yerine profesör ve ka-
demeleri benimsendi. Medrese yerine fakülte dendi. Her akademik 
57
Tevhîd-i Tedrisat Kanunu’yla, aynı madde içinde İmam-Hatip mektepleri ile 
birlikte İlâhiyat Fakültesi açılması da hükme bağlanmıştır. Böylece ilk İlâhiyat 
Fakültesi 1924 yılında Darü’lfünûn bünyesinde açılmış ve öğretime başlamıştır. 
Ancak İmam-Hatip mekteplerinin düştüğü akıbetten İlâhiyat Fakültesi de kurtu-
lamamış 1933 yılında kapanmıştır. Onun yerine Edebiyat Fakültesi’nin bünye-
sinde İslamî İlimler Enstitüsü kurulmuş, ancak o da öğretim kadrosunun dağıl-
ması üzerine 1936 yılında faaliyetine son vermiştir. 
58
Okullarda laik eğitime geçiş kapsamında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanu-
nu’yla birlikte medreseler kapatıldı. Laikliği yeni benimseme aşamasında olan 
bir toplumda din eğitiminin gerekliliğine inanan Mustafa Kemâl Atatürk, medre-
selerin yerine dört sınıflı 29 adet imam hatip okulu açtı. Bir yıl sonra imam hatip 
sayısı 26'ya, iki yıl sonra 20'ye, üç yıl sonra da ikiye düştü. 1929-30 öğretim 
yılında ise son kalan imam hatip okulları da kapatıldı. 

---

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA 
 
Sayfa 98 / 174
derece için belirli kılık, kıyafet kabul edildi; kız-erkek ayırımı kaldı-
rıldı, devlet merkezi Ankara’nın en kısa sürede fakülte ve bölümle-
riyle tam bir üniversiteye sahip olması için harekete geçildi. Dil ve 
Tarih-Coğrafya Fakültesi kuruldu. 
O günlere kadar ilköğretimin yabancı ve azınlık okullarında da ya-
pılması mümkün oluyordu. 23 Mart 1931’de kabul edilen bir ka-
nunla, Türk çocuklarının ilköğretimlerini Türk okullarında yapma-
sı kararlaştırıldı. Azınlık okullarına Türkçe dersler kondu ve ülkede 
kültürün bütünlüğü sağlandı.