Asqatova sevinchning

Mavzuning dolzarbligi: Meva va sabzavotlarni konservalash texnologiyasini o`rganish va konservalashda zamonaviy texnologiyalardan foydalanish usullarini yoritish.
Maqsad va vazifasi: Meva va sabzavotlarni konservalashda zamonaviy texnologik jarayonlarni tatbiq qilish.


ADABIYOTLAR SHARHI
M. G'. Vasiyev, Q. O. Dadayev, I. B. Isaboyev, Z. Sh. Sapayeva, Z. J. G'ulomova Oziq-ovqat texnologiyasi asoslari Toshkent <> 2012 – Konservalash haqida umumiy ma`lumotlar, meva va sabzavotlar konservalarining assortimenti haqida kerakli malumotlar berilgan.[1]
SH.I.Hakimova Oziq –ovqat mikrobiologiyasi Toshkent <> matbaa-ijodiy uyi 2005 y. – Konservalangan mahsulotlarni tekshirish usullari to`liq yoritib berilgan.[2]
Dodayev Q.O. Konservalangan oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi. Darslik. T.:Nashryoti, 2009.-387 b. – Konservalangan mahsulotlar assortimenti, meva va sabzavotlarning urutish usullari haqida ma`lumot berilgan. [3]
A.J.Choriyev, Q.O.Dodayev, T.A.Ismoilov, D.T.Qoraboyev. Qishloq xo`jalik mahsulotlarini konservalash va saqlash texnologiyasi. Darslik. T.: , 2012.-382 b. – Meva va sabzavotlarni mikrobiologik usulda konservalash, meva va sabzavotlarni konservalashda qo`yilgan talablar juda keng va tushunarli qilib yoritib berilgan. [4]
1-BOB. MEVA VA SABZAVOTLARNI KONSERVALASHNI
UMUMIY TEXNOLOGIYASI VA QURUTISH USULI

1. 
   Meva va sabzavotlarni konservalashning umumiy texnologik
   

jarayonlari
Konservalarning ishlab chiqarish texnologik sxemalari qayta ishlanadigan xomashyolarning turlari va mahsulotdan maqsadli foydalanishga ko'ra farqlanadi. Ammo shunday qayta ishlash usullari borki, ular faqat konservalarning ma'lum guruhlarini ishlab chiqarishda qo'llaniladi yoki mustaqil bosqichday turli konservalar texnologik sxemalariga kiritiladi. Shu bilan birgalikda barcha xomashyolar uchun bajarilishi shart bo'lgan jarayonlar ham bor. Xomashyoni saralash, yuvish va tozalash. Yuqori sifatli konservalar tayyorlashda xomashyoning o'lchamlari, rangi, yetilish darajasi muhim ahamiyatga ega. Xomashyoga texnologik ishlov berish rejimini tanlash va tayyor mahsulotning sifatini ta'minlash shu bosqichlar bilan bog'liq.
Chirigan, pachoqlangan, noto'g'ri shaklga ega mevalarni va begona aralashmalarni ajratib olish jarayoni inspeksiya deb ataladi. Inspeksiya mevalarning rangi va pishib yetilganligi darajasi bo'yicha saralash bilan birgalikda olib boriladi. Inspeksiya muhim texnologik jarayon hisoblanadi, chunki tez buziladigan va tayyor mahsulot sifatini yomonlashtiradigan xomashyoni olib tashlash imkonini beradi. Inspeksiya tezligi rostlanadigan (0,05-0,1 m/sekund) lentali transportyorlarda amalga oshiriladi.
Xomashyoni o'lchamlari bo'yicha saralash kalibrlash deb ataladi. Bu jarayon po'stloqdan tozalash, qirqish, sabzavotlar qiymasini tayyorlash jarayonlarini mexanizatsiyalash, sterilizatsiya rejimlarini rostlash, tozalash va qirqishda xomashyo sarfini kamaytirish imkonini beradi.
Mevalar barabanli, valokli, diskli, shnekli, diafragmali va boshqa jihozlarni qo'llagan holda o'lchami yoki massasi bo'yicha kalibrlanadi.
Yuvish xomashyo yuzasidan tuproq qoldiqlari, zaharli ximikatlarning izini olib tashlash imkonini beradi, mikroorganizmlar bilan ifloslanganlik darajasini pasaytiradi. Xomashyoning turiga ko'ra har xii yuvish mashinalaridan foydalaniladi. Masalan, pomidor, baqlajon, qalampir, kabachkilar elevatorli va ventilatorli yuvish mashinalarida yuviladi va transportyorda inspeksiyalanadi.
Meva va sabzavotlarni tozalash ularning fiziologik xususiyatlariga va qayta ishlash rnaqsadiga ko'ra turli usulda tozalanadi.
Masalan, ko'k no'xatni aralashrnalardan tozalash tebranadigan elaklash si sterna si bilan jihozlangan donni tozalash separatorlarida arnalga oshiriladi.
Tuganakli va ildizrnevalilar po'stlog'idan rnexanik usulda, qirg'ichli yuzaga ega rnashinalarda; terrnik usulda - bug' va issiqlik (bosirni 0,3- 0,5 MPa, 140-180 QC haroratda) ta'sirida; kimyoviy usulda-rnevalar yuzasiga issiq ishqor eritrnasi (7-12 % li eritrna, 90-95 QC haroratda, 5-6 rninut davornida) ta'sirida tozalanadi.¹
Tozalashda rneva va sabzavotlarning yeb bo'lrnaydigan qisrnlari (po'stlog'i, rnevabandi, urug'lari danaklari, urug' uyachali karneralar va boshqalar) olib tashlanadi.