Асоснома ва диссертация режаси Тадқиқотчининг Ф. И. Ш

8. Тадқиқотнинг методи ва методологияси. Диссертацияга методологик асос қилиб, инглиз ва ўзбек тилларидаги умумий тилшунослик, когнитив тилшунослик, стилистика ва қиёсий типология соҳаларида изланишлар олиб борган бир қатор олимларнинг ишлари олинади.
Олдимизга қўйилган вазифаларни амалга ошириш учун қуйидаги методлардан фойдаланиш кўзда тутилмокда:

• 
  қиёсий - типология методи (инглиз ва ўзбек тилларида куриш
  туйгусини ифодаловчи феълларнинг алломорфик ва изоморфик
  хусусиятларини аниклаш учун);
  
• 
  таркибий таҳлил методи (инглиз ва ўзбек тилларида кўриш
  туйғусини ифодаловчи феълларнинг семантик майдонини тахлил
  килиш учун);
  
• 
  когнитив тахлил методи.
  

9. Тадқиқот ишининг илмий янгилиги. Тадқиқот ишида:

• 
  когнитив тилшунослик нуқтаи назаридан кўриш туйгусини ифодаловчи феълларнинг семантик деривацион хусусиятларини аниқлаш;
  
• 
  когнитив тилшунослик нуқтаи назаридан кўриш туйгусини ифодаловчи феълларнинг семантик майдонини аниклаш;
  
• 
  инглиз ва ўзбек тилларида кўриш туйгусини ифодаловчи феълларнинг семантик, семантик - стилистик, когнитив хусусиятларини очиб бериш;
  
• 
  Кўриш туйғусини ифодаловчи феълларнинг прагматик моҳиятини ёритиб бериш;
  
• 
  Кўриш туйғусини ифодаловчи феълларнинг маъноларини луғатларда ифодалашларининг қиёсий таҳлил қилиш;
  

10. Тадқиқот ишининг амалий натижалари сифатида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин:
Тадқиқот материаллари олий ўқув юртларида инглиз ва ўзбек тилларини ўргатилишида, инглиз ва ўзбек лексикологияси, қиёсий типология, семантика, стилистика, таржима назарияси ва амалиёти, когнитив тилшунослик, лексикографиянинг назарий ва амалий машғулотларида қўлланилиши мумкин, шу билан бирга, инглиз ва ўзбек тилларида изохли луғатлар тузишда, магистрлик диссертация ва битирув малакавий ишларини ёзилишида фойдаланиш мумкин
Диссертация ишимизнинг биринчи боби “Когнитив тилшунослик ва лингвопрагматика тилшуносликнинг асосий йўналишлари сифатида” деб номланиб, у 3 параграфдан иборат:

1. 
   Идрокнинг турли жиҳатлари
   
2. 
   Когнитив тилшунослик ва унинг асосий тушунчалари
   

3. 
   Лингвопрагматика замонавий тилшуносликнинг йўналишларидан бири сифатида
   
4. 
   Кўриш сезгисини ифодаловчи феълларни қиёсий-типологик жиҳатдан ўрганишдаги турли хил ёндашувлар: таҳлил ва мулоҳазалар.
   

Бизнинг илмий ишимизнинг асоси идрок феъллари хисобланади. У психология, фалсафа, лингвомаданиятшунослик ва тилшунослик фанларининг предмети сифатида ўрганилади.

Диссертация ишимизниг предмети ҳам инглиз ва ўзбек тилларида кўриш сезгисини ифодаловчи феъллар бўлиб, биз уларни лингвокогнитив, прагматик ва қиёсий-чоғиштирма аспектларда кўриб чиқамиз. Тадқиқотимизнинг мақсадига кўра 1бобда юқорида келтирилган терминларни назарий асослари ҳақида асосий тушунчалар бериб ўтилган.
Когнитив тилшунослик доирасида тил, тафаккур ва онг ўртасидаги узвий боғлиқликка асосланиб, асосий тушунчалар антропоцентризм, билимлар тузилмаси, категоризация ва концепт ва унинг хусусиятлари ҳисобланади.
Лингвопрагматика эса тил бирликлари ўртасида муносабатларни ва уларнинг коммуникатив прагматик майдонда тўғри қўлланилишини ўрганади. Шу билан бирга матн прагматикасининг таркибий қисмлари орасида тадқиқот ишимиз учун энг мухим жиҳатларидан бири прагматик эффектдир.
Бобимизнинг сўнгги параграфида эса қиёсий чоғиштирма тилшуносликнинг асосий тушунчалари ўрганиб чиқилган.