Ta’lim maskanlari. Kasb-hunar to‘g‘risidagi tasavvurlarni shakllantirishda uzluksiz ta’limning barcha bo‘g‘inlari katta rol o‘ynaydi. Maktabgacha ta’lim maskanlari - bolalar bog‘chasidan tortib, akademik litsey hamda kasb-hunar kollejlarida bolalar ongiga turli kasblar, ularning jamiyatdagi o‘rni borasida turli bilimlar beriladi, tasavvurlar hosil qilinadi. Maktabda turli fanlar va ularning predmetini yoritish jarayonida reglamentlashtirilmagan professional yo‘nalish amalga oshiriladi. Fan predmetini va uning jamiyatdagi ijtimoiy rolini anglagan sari o‘quvchilarda istiqbolda qanday kasbni egallagan ma’qul, degan savolga jaovb olib boradi. Bunda ta’lim muassasalarida faoliyat yuritadigan maktab amaliyotchi psixologining ham roli kattadir. U nafaqat u yoki bu kasb-hunar to‘g‘risida bolalarga tasavvurlar beradi, balki psixologiyaning maxsus metodlari yordamida ular professional qiziqishlari, layoqatlari, intilishlarini ham oldindan bilib, testlar vositasida bolalarga professional konsultatsiyalar ham berishi mumkin. Agar maktab
psixologi oila bilan bu borada izchil va maqsadli ish olib borsa, bolani kasbga yo‘naltirish ishi yanada samarali bo‘ladi.
Oxirgi yillar davomida Buyuk Britaniya oliy o‘quv yurtlarida talabalar soni keskin darajada oshib ketdi. Bu o‘z navbatida ilmiy izlanish bosqichidagi talabalar qabul sonining oshishiga ham o‘z ta’sirini berdi. Buyuk Britaniya oliy o‘quv yurtlarida faoliyat yuritadigan ko‘pchilik ilmiy xodimlar uchun, ilmiy izlanish bosqichidagi talabalarning ishlariga rahbarlik faoliyatini yuritish ilmiy amaliyotlarining asosini tashkil qiladi; haqiqatdan ham ko‘plar uchun bu mavqe’ning aniq talabi, ishning shart-sharoit taqozosi yoki ish tavsifnomasida “ilmiy izlanish bosqichidagi talabalarning ilmiy tekshirishlariga rahbarlik faoliyatini muvafaqqiyatli tugallandi” kabi jumlararni keltirib o‘tish sababli bo‘lishi mumkin. Bu bo‘limda ilmiy izlanish bosqichidagi talabalarining ishlariga rahbarlik faoliyati haqidagi muqaddima, ilmiy izlanish bosqichining turli ko‘rinishlari haqidagi ma’lumot bilan birgalikda Falsafa fanlari doktori (Ph.d) va Falsafa fanlari nomzodi (M.Phil)lariga e’tibor qaratib o‘tamiz. Doktorlik darajasidagi ilmiy ishlarga rahbarlik faoliyati hamda tezis talablari, masalan: Tibbiyot fanlari doktori (MD) va malakali doktarant (Ed.d) haqida yoritiladi.115
Do'stlaringiz bilan baham: |