Asosiy qism Korxona ishlab chiqarish sarflari va ularning guruxlanishi. 2Mahsulot ishlab chiqarish tannarxining kalkulyatsiyasi. Tannarx pasayishini asosiy yo’llari. 4Ishlab chiqarish xarajatlari


Tannarx pasayishining asosiy yo’nalishlari



Download 76,6 Kb.
bet9/17
Sana31.12.2021
Hajmi76,6 Kb.
#261492
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17
Bog'liq
Dilnoza

2.3Tannarx pasayishining asosiy yo’nalishlari

Maxsulot tannarxini pasayishi ishlab chiqarish samaradorligining o’sishida aso-siy ko’rsatkichdir. Sanoatda foyda o’sishini 2/3-ni ishlab chiqarish sarflarining kamayishi va 1/3-ni ishlab chiqarish xajmining ortishi ta’minlaydi.

Tannarx kamayishi pul kredit tizimini kuchaytirishga, ulgurji va chakana narxlarni pasayishiga manbaa bo’ladi.

Tannarx pasayishini tavsiflovchi ko’rsatkich bu - 1 so’mlik tovar maxsulotiga ketgan sarflar (tiyinda):

S=(T/N)/Mt

t/n – maxsulotning ishlab chiqarish tannarxi, ming so’m;

Mt – tovar maxsulotning xajmi, ming so’m.

1 so’mlik tovar maxsulotiga ketgan sarflar o’zgarishi o’tgan yilga nisbatan %-da xisoblanadi.

O’s=((Sj-So’)*100)So’

Bu erda:


Sj va So’ – 1 so’mlik tovar maxsulotiga ketgan o’tgan va joriy yildagi sarflar (tiyin).

Sarflar darajasi va maxsulot tannarxini kamayishiga turli xil faktorlar ta’sir ko’rsatadi:

- asosiy ishlab chiqarish fondlardan foydalanish darajasi;

- mexnat unumdorligining o’sishi;

- moddiy resurslar sarfining solishtirma norma;

- ishlov beriladigan xom ashyoning sifati;

- maxsulot assortimentining o’zgarishlari;

- ishlab chiqarish chiqindilardan ratsional foydalanish;

- xom ashyo, materiallarning narxini o’zgarishi;

- transport tariflari;

- xo’jalik mexanizmining taqomillanishi va x.k.

Kimyo va oziq-ovqat maxsulot tannarxi pasayishida eng muxim manbaa bo’lib moddiy resurslarning tejalishi xisoblanadi. Kimyoviy ishlab chiqarishlar uchun o’rtacha moddiy re-surslar sarfining 1%-ga pasayishi tannarxni 0,6±0,8 %-ga kamayishini ta’minlaydi.

Oziq-ovqat sanoati tarmoqlari xom ashyoni tashish va saqlash davrida, xamda uni sifati pasayishi natijasida ancha-muncha zarar ko’radilar. Qishloq xo’jalik xom ashyoni sifati maxsulot tannarxiga bevosita ta’sir etadi (shakar lavlagida shakar miqdori).

Qishloq xo’jalik xom ashyoni saqlash turlarini takomillash optimal rejimga rioya qilish, kimyoviy vositalarni qo’llash, xom ashyoni yo’qotmasdan, saqlab qolishga imkon berib, xom ashyo va materiallar sarfini kamayishini ta’minlaydi.

Ustama xarajatlarni kamayishi korxonalarda rekonstruktsiya va texnik yangilash orqali ishlab chiqarish xajmlarni ko’paytirish, fondlardan yanada unumliroq foydalanish, xizmat ko’rsatish va boshqarish bo’yicha xarajatlarni kamaytirish xam bunga asos bo’ladi. Ustama xarajatlarni 1%-ga kamaytirish tannarxni 0,15-0,2 %-ga pasaytirishga imkon beradi.

Mexnat unumdorligini o’stirish natijasida (albatta u ish haqi o’sishidan ustun bo’lmog’i shart) xam maxsulot tannarxi ish haqi sarflarning kamayishi evaziga pasayadi. Masalan, ish haqi 1%-ga kamayganda (asosiy ishchilar) tannarx taxminan 0,05%-ga pasayadi.

Tannarx o’zgarishi va darajasiga eng asosiy ta’sir etuvchi faktor – ishlab chiqarish texnik darajasini ko’tarish (yangi va takomillashtirilgan texnika va texnologiyalarni ishlab chiqarishga tadbiq etish, ishlab chiqarish jarayonlarni mexanizatsiya va avtomatizatsiyalashtirish, yangi tur xom ashyo, quvvatlarni joriy etish va x.k.):

- Mexnat va ishlab chiqarishni ilmiy asosida tashkil qilish – ish-lab chiqarishda boshqaruvni takomillash, xizmat ko’rsatish (boshqarish) norma-larni oshirish, xizmat ko’rsatish chegarasini kengaytirish, ish vaqtining bexuda sarflarini kamaytirish, brak bo’yicha zararlarni kamaytirish va x.k.

- xisob texnikasini tadbiq etish;

- Sanoat korxonalarini ratsional joylashtirish;

- Ishlab chiqarilayotgan maxsulot xajmi va strukturasini o’zgartirish;

- Tabiiy resurslardan unumliroq foydalanish va x.k.




Download 76,6 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish