Асосий касалликнинг баёии

13-МАШҒУЛОТ 
1. Машғулот мавзуси.
Терининг пуфакли касалликлари (пўрсилдоқ, учуқсимон
дерматоз). Бириктирувчи тўқима касалликлари (қизил югурук, склеродермия). 
2. Мавзунинг қисқача мазмуни. 
Пўрсилдоқ, пуфакли яра (Pemphigus).
Касалликнинг асл моҳияти аниқланмаган. 
Пуфакли яранинг ҳосил бўлишини тушунтирувчи бир қанча назариялар таклиф этилган: 
модда алмашинувининг бузилиши, ферментатив, эндокрин, нейроген, вирус, заҳарланиш. 
Ҳозирги пайтда аутоиммун назария кўпроқ эътироф қилиняпти. Мазкур назарияга мувофиқ 
аутоиммун ўзгаришлар ҳужайралараро моддаларга нисбатан антитаналар ҳосил бўлишига ва 
оқибатда антиген-антитана иммун комплекси шаклланишига олиб келар экан. Бу комплекс 
ҳужайраларни бир-бири билан жипслаштириб турадиган десмосомалар-нинг ажралишига ва 
ҳужайралараро шиш пайдо бўлишига сабаб бўлар экан. Бу жараѐн акантолиз дейилади. 
Акантолиз оқибатида тери пўсти ичида пуфаклар (интраэпидермал) ҳосил бўлади. 
Пўрсилдоқ клиник жиҳатдан тери ва шиллиқ қаватларда пуфакли яралар ҳосил бўлиши 
билан таърифланади. Дастлаб пуфаклар оғиз бўшлиғида ва томоқда пайдо бўлиб, бир неча ой 
давом этиши мумкин. Сўнгра терида, кўкрак ва орқа терисида тиниқ рангли пуфаклар пайдо 
бўлади, натижада оғриқ безовта қилади. Пуфак пардаси йиртилиб ичидан сероз суюқлиги 
чиққандан сўнг ўрнида эрозия қолади. Агар эрозия четида осилиб турган тери пўсти пинцет 
билан ушланиб юқорига кўтарилса эпидермис дермадан ажрала бошлайди (Никольский 
белгиси). Агар бутунлиги бузилмаган пуфакнинг устига босилса пуфак пўсти ѐрилмайди, 
аксинча, яллиғланиш суюқлиги тери пўсти қаватлари ичига ўтиб кетади ва пуфак бўшаб 
қолади (Асбо-Ганзен белгиси). Касаллик сурункали давом этади. Пуфакли тошмалар вақти-
вақти билан тошиб туради. 
Ҳар гал тошмаларнинг пайдо бўлиши ҳароратнинг кўтарилиши билан кечади, 
беморнинг аҳволи оғирлашади. Пуфакларнинг бир-бири билан қўшилиши натижасида 
уларнинг ҳажми катталашади. Ҳосил бўладиган оғриқли эрозиялар бутун бир соҳани 
эгаллаши мумкин. Пўрсилдоқнинг қуйидаги клиник турлари мавжуд: