Ashyoshunosligi

9.8. Qoriiisii g‘ishilari
K o ‘p
teshikli g ‘isht.
Bunday g‘ishtlar uchun xomashyo sifatida 
tuproq yoki trepel tog‘ jinsli tuproq ishlatiladi. Ko‘p teshikli g‘ishtlar 
har xil shaklda chiqariladi. Ko‘pincha to‘g‘ri burchak shaklidagi, 
qalinligi bo£ylab ko‘p teshikli (31 tadan 105 tagacha) devorbop 
g£ishtlar chiqariladi. Nam usulda qoliplangan ko£p teshikli g'ishtlar 
siqiüshdagi mustahkamlik chegarasi bo£yicha 4 ta markaga bo£li-- 
nadi; 75, 100, 125 va 150 g£isht yuzasidagi chuqurcha tomonlari 
besh burchak qilib ishîangan gMshtlar, odatda, nim quruq usulda 
qoliplanadi. Shulardan eng keng tarqalgan devorbop buyumlarning 
xillari 
9.2-rasmda
ko£rsatilgan.
Yirik kovakli devorbop g ‘îshtning
uzunligi 250—290 mm, eni 
120—190 mm va qalinligi 138—288 mm ga teng. Kovaklari tik 
joylashgan toshlar 150, 125, 100, 75 markalarda chiqariladi. 
Zichligi 1400 kg/m3 dan katta, suv shimuvchanligi 65 dan kam 
bo£lmaydi. Yuzasi 1 m2 bo£lgan bunday devorning og£irligi oddiy 
qurilish g£ishtidan qurilganga qararganda taxminan ikki marta 
kam boladi.
189

---

9.2-rasm. Yirik kovakli toshlar va ulardan devor terish.
a — G-simon; b — kovaklari turlicha bo ‘Igan devorbop tosh;
d — kovaklari tik yo ‘nalgan tosh bilan devor terish; e — gorizontal kovakli tosh
bilan devor terish; f  — shamollatish va gaz uzatish uchun mo ‘Ijallangan tosh;
g — m o ‘ribop sopolg‘isht.
190

---

Yengil vaznli qurilish gisht
yonuvchan qo‘sMmalar aralashtirib 
qoliplanadi. Yonuvchan qo‘shilmalar sifatida yog‘och qirindisi, 
tuyilgan toshko‘mir maydasi, maydalangan g‘o‘za-poya va tuyñgan 
torf ishlatiladi.
Hajmiy og‘irligiga ko‘ra