Ashyoshunosligi

Pardozbop sopoi buyjimïar
Sopol buyumlarga rang berishda rangli tuproq yoki tabiiy rang 
beruvchi bo ‘yoqlar (ternir, rux, m o‘miyo, oxra va h.k.), 
shuningdek, bo£yoq zavodlarida ishlab chiqarilgan pigmentlar 
ishlatiladi. Bunda tuproq miqdori 50% dan, qum miqdori esa 
27% dan kam bo'lmasligi kerak.
Sopol buyumlarning rangi tuproqqa suglinok qo‘shish natijasida 
sezilarli o‘zgaradi. Tarkibida ternir oksidi 0,8—1,3% miqdorda 
boisa, sopol buyumning rangini oqdan kulrang; 2,7—4,2% bo‘lsa, 
och sariqdan to ‘q sariqqacha; 5,5% boisa, och qizilgacha; 8,5— 
10% bo‘Isa, to‘q qizilgacha o‘zgaradi. Silliq, yaltiroq fakturali bezak 
qatlam yuzasi glazurlanadi yoki angobirlanadi.
Polbop sopol pütkalar turli ranglarda (marmar, mozaika, glazur 
va h.k.) va har xil naqshlar bilan ishlab chiqarilishi mumkin. 
Rangü sopol ashyolari uchun suvli geksametafosfat natriy bo‘yog‘i 
ishlatiladi. U xomashyoni pishirish jarayonida tuproq bilan birikishi 
natijasida rangli oynasimon qatlam hosil qiîadi.
Rangli sopol ashyolari uchun suvli geksametafosfat natriy 
bo‘yog‘i ishlatiladi. U xomashyoni pishirish jarayonida tuproq 
bilan birikishi natijasida rangli oynasimon qatlam hosil qiladi.
Sopol buyumlarning rangi tuproqqa suglinok qo‘shish natijasida 
sezilarli o'zgaradi. Tarkibida ternir oksidi 0,8—1,3% miqdorda 
boisa, sopol buyumning rangi oqdan kulrang; 2,7—4,2% bo‘lsa, 
och sariqdan to ‘q sariqqacha; 5,5% b o isa, och qizilgacha;
8,5—10% boisa, to‘q qizilgacha o‘zgaradi.
186

---

9.5. Küydiriîgan g‘isht fakínrasiarag ko‘rinishIari
Sopol buyumlar quruq minerai zarralarni buyum yuzasiga 
torketlash (bosim bilan sepish) usuii bilan ham pardozlanadi 
Bunda minerai zarrachalar buyum yuzasiga bosi m ostida bots rilad L 
Natijada, buyum yuzasida zarrali faktura va ranglar hosil bo'ladi 
Torketlash uehun kvars qurni, shamot, farfor chiqindisi va shu 
kabilar ishlatiladi, Nuqsonlarni kamaytirish uchun sopol plitkalarga 
qo£yiladigan talablar 
9.1-jadvalda
keltirilgan.