Arxeologiya, qadimgi dunyo tarixi va etnografiya kafedrasi

II-BOB.

QADIMGI SHARQ XALQLARI AFSONA VA ASOTIRLARIDA

AYOL OBRAZI

Qadimgi Misr ma’budalari misrliklar hayotida o’ziga xos o’rinni egallagan. Ularning bir qanchasini ko’rib o’tamiz:

Bastet – quvonch, muhabbat va xushchaqchaqlik ma’budasi; uni ayniqsa Bubastisda e’zozlashgan. U mushuk boshli qilib tasvirlanib, bir qo’lida – skipetr, boshqasida – Ankx ushlab turadi. Barcha mushuklar ustidan hukmronlik qilgan.

Isida² - Qadimgi Misrda eng e’zozlangan ma’buda. U yosh juvon ko’rinishida bo’lib, qo’lida hayot kalitini ushlab turgan. Bosh kiyimi – Xator shoxlari bor quyosh diski. Onalar va bolalar homiysi. Uning hukmronligi osmon va yerga tarqalgan.

Maat – Raning qizi, tartib va haqiqat ma’budasi. Qadimda misrliklar uni boshida pati bor ayol timsolida ko’rishgan. Mifologiyaga ko’ra, aynan u haqiqat va haqqoniylik simvoli hisoblanadi.

Mut – Amon xudosining xotini, Xons onasi – dunyo onasi. Misrliklar kalxat boshli ayol timsolida tasvirlashgan. Uning boshida Yuqori va Qo’yi Misr toji kiyitilgan edi.

Neytx – Qadimgi Misr urush va janjal ma’budasi. Misr mifologiyasiga ko’ra, baland bo’yli, qomatli, o’ta go’zal ayol. O’ng qo’lida doimo Ankxni, chapida esa o’q va yoy ushlab turgan.