Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

Modifikatsiyalashgan kod.
Ular razryadlari setkani to’ldirishni ko’rsatishga o’ng bo’lib, 
sonlar qo’shilishida chiqadi. Bu kodlar oddiy mashina kodlaridan shunisi bilan farq qiladiki, belgini 
ko’rinishiga ikkita razryad olib boriladi: musbat-ikkita nol, manfiy-ikkita bir ko’rinishiga ega. 
Ikkilik sanoq tizimsini to’g’ri, to’ldirish va teskari modifikatsiyalashgan kod Holatiga 
keltirish uchun yuqorida qayd qilingan qoidalar ishlatiladi. 
Masalan:
А
1

0,1101101 ва А
2

-0,1101101 
;
,
\
ты
1101101
00
А
м
1

;
,
тыл
1101101
00
А
м
1

;
,
тес
1101101
00
А
м
1

;
,
\
ты
1101101
11
А
м
2

;
,
тыл
0010011
11
А
м
2

;
,
тес
0010010
11
А
м
2

Sonlarni berilgan kodlarga aylantirish uchun EHMga son kiritilgandagidek operatsiyani 
bajarishda ham avtomatik ravishda amalga oshadi. 
2. Axborot hajmi va uning o`lchov birliklari 
Sakkizta 0 va 1 larning ketam-ketligi bir bayt deyiladi. Demak, har bir belgi bayt 8 bitga 
barobar. Berilgan ma‘lumotdagi belgilar sonini sanab, ma‘lumotning axborot xajmi tushunchasini 
kiritish mumkin. Masalan, “Hisoblash texnikasi fani” degan ma‘lumotning axborot xajmi 23 ta 
baytdan iborat. 
Bit va bayt bilan birga ulardan kattarok axborotning quyidagi o’lchov birliklari ham mavjud. 
1 Kilobayt = 210 bayt = 1024 bayt ≈ ming bayt 
1 Megobayt = 2 20 bayt = 1024 x 1024 bayt ≈ million baytdan ko’prok 
1 Gigobayt = 2 30 bayt= 1024 x1024x1024bayt ≈ milliard baytdan ko’prok. 
Nazorat savollari 
1.
Axborotni ikkili kodlash deganda nimani tushinasiz? 
2.
Bit nima? 
3.
Axborotning qanday o’lchov birliklarini bilasiz? 
4.
Bitta belgi yoki harfning axborot xajmi necha bayt bo’ladi? 
5.
Eng katta axborot o’lchov birligi qanday ataladi? 
Mavzu: