Тадқиқот натижаларининг илмий ва амалий аҳамияти. Тадқиқот натижаларининг илмий аҳамияти тарихий ҳақиқатни бадиий ҳақиқатга айлантиришдаги ижодкор маҳоратига оид тадқиқотларда эришилган назарий фикрларни тўлдириши, “Улуғ салтанат” роман эпопеясидаги образлар талқини ва муаллиф адабий-эстетик қарашларининг шаклланишига ҳамда мустақиллик даври адабиёти манбаларини бойитишга хизмат қилиши билан изоҳланади.
Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамияти олий таълим тизимидаги “Янги ўзбек адабиёти”, “Ҳозирги адабий жараён”, “Ўзбек адабий танқиди тарихи”, “Адабиётшуносликка кириш” каби фанлардан дарслик, ўқув қўлланмалар яратишда ёрдамчи материал сифатида ҳамда ёзувчилар ижоди бўйича алоҳида семинар ва махсус курсларда фойдаланиш мумкинлиги билан изоҳланади.
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Муҳаммад Алининг “Улуғ салтанат” тетралогиясида тарихий воқелик ва унинг бадиий ифодаси мавзусидаги тадқиқотнинг илмий натижалари асосида:
бадиий композиция компонентлари саналмиш макон ва замон чегарасида қаҳрамон интеллекти намойиши, жанрнинг эволюцион такомили аниқланганлиги ҳақидаги қарашларидан Самарқанд давлат университетида 2017-2020 йилларга мўлжаланган ОТ-Ф1-138 “Темурийлар даврида яратилган “Хамса”ларнинг компаративистик таҳлили” (лойиҳа раҳбари М.Қ. Муҳиддинов) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 23 декабрдаги №89-03-5459 сонли маълумотномаси). Натижада тарихий воқеликни бадиий ҳақиқатга айлантириш масалалари мавзуси илмий бойитилган;
тарихий тетралогиянинг поэтик қонуниятлари, ёзувчи услуби, сюжет ва композиция яратишдаги маҳорати, романий тафаккур салмоғи ортишидаги бадиий изланишлари, жаҳон насри таъсирида юзага келган ўзгаришларни таҳлил ва талқин қилишга оид назарий мулоҳазалари Самарқанд давлат университетида 2007-2011 йилларга мўлжаланган OT-O8-027 “Қўлёзма манбаларнинг миллий маънавий ва адабий мерос тарғиботидаги аҳамияти” (лойиҳа раҳбари М.Қ. Муҳиддинов) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 23 декабрдаги №89-03-5459 сонли маълумотномаси). Натижада тетралогиянинг келиб чиқиш илдизларининг жаҳон ва ўзбек романчилигида тутган ўрни илмий асосланган;
Амир Темур характерининг ёритилиши, тарихий қаҳрамон сиймосини юзага келтиришда хронотоп усули, портрет, пейзаж, туш, мактуб, диалог мотивлари адабий маром ва тарихий ҳақиқатларининг бутунлигини далолатлаши ҳамда поэтик канонларини белгилашга доир илмий назарий қарашлари Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Маданият ва маърифат” телеканалининг “Адабий жараён” кўрсатувини тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2020 йил 10 декабрдаги 01-10/139-сон маълумотномаси). Натижада тарихий тетралогия қонуниятларини замонавий ифодалашга доир назарий қарашлар асосида кўрсатувларни маърифий ва амалий жиҳатдан бойитиш имкони яратилган.
Do'stlaringiz bilan baham: |