Aqshning vetnamdagi harbiy va siyosiy ekstansiyasi (1950-1975)

0 1953 yildan beri Qo`shma Shtatlar «ta’minlash» zarurati haqida gapirishni to`xtatdi
Janubiy Vetnamning mustaqilligi», aksincha, ko`pincha urush olib borish muhimligini ta’kidlab, frantsuz va Bao Dai kurashni kuchaytirishga undadi.
Amerika Qo`shma Shtatlarining pozitsiyasini Vitse-Prezident R.Nikson aytgan edi: «Hech qanday sharoitda muzokaralar boshlanmaydi. To`liq g`alabaga qadar qurolni tashlab bo`lmaydi.
Nikson 1953 yil kuzida Janubiy Vyetnamga kelganida, u janubdagi vetnamliklarni Fransiya bilan Fransiya ittifoqi doirasida «umumiy maqsadlar uchun umumiy kurash» tamoyillari asosida hamkorlik qilishga chaqirdi65.
`#Shunday qilib, Qo`shma Shtatlar og`zaki ravishda erkinlik uchun turishda davom etdi va
Vetnam xalqining mustaqilligi, ammo faktlar bu ular uchun ikkinchi darajali masalaga aylanganini ko`rsatadi. D.Eyzenxauerning hokimiyat tepasiga kelishi bilan Frantsiyaga iqtisodiy va harbiy yordam miqdori shunchalik ko`paydiki, 1954 yilda AQSh 80 tani to`ldirdi.%Vetnam urushi bilan bog`liq barcha frantsuz xarajatlari. amerikalik

(*`

64. 
    Bizningsher E. Tierner lineosina. – 51apGog<1 1967. – R. 317
    
65. 
    O`sha yerda-S. 319
    
66. 
    U yerda. – S. 320
    

1950 yilda boshlangan yordam yiliga 500 million dollarni tashkil etdi va formalar, transport vositalari, samolyotlar, kemalar, qurollar, shifoxona jihozlari va boshqalarni o`z ichiga oldi. Yordam to`g`ridan-to`g`ri Frantsiya ittifoqi kuchlari tomonidan harbiy maslahatchilar nazorati ostida amalga oshirildi. 1953 yilda Frantsiyaning urushni kuchaytirish va Vyetnamda «dushman kuchlarini» mag`lub etish haqidagi va`dalariga javoban AQSh Frantsiyaga yana 385 million dollar va’da qildi. Ammo, o`sib borayotgan yordamga qaramay, ekspeditsiya korpusining pozitsiyasi tobora umidsiz bo`lib qoldi. Frantsiyaning Shimoliy Vetnamdagi pozitsiyasiga tahdid solingan.
Bir qator sharoitlarning bosimi ostida AQSh Jenevada bo`lib o`tadigan Vetnam bo`yicha xalqaro konferentsiyada qatnashishga rozi bo`ldi, biroq ular u erda kuchli pozitsiyadan turib harakat qilishni xohladilar. 1954 yil 20 martda Frantsiya Bosh shtab boshlig`i Pol Eli Vashingtonga keldi va admiral Artur B. Radfordga Dien Bien Phuda frantsuzlarning to`liq mag`lub bo`lish ehtimoli haqida xabar berdi. Bunga javoban, 1954 yil 7 aprelda Eyzenxauer shunday dedi: «Hindxitoyning yo`qolishi Janubi-Sharqiy Osiyoning domino toshlari kabi qulashiga olib keladi».­
General Pol Elining tashrifi bilan VULTURE (Vulture) operatsiyasini rejalashtirish boshlandi. Uning vazifasi Dien Bien Phuda qamal qilingan garnizonni qutqarish edi. Eli arizachi sifatida paydo bo`ldi. U ko`proq yordamni, shuningdek, agar kommunistik Xitoy urushga kirsa, AQShning Vetnam urushiga aralashish niyatini tasdiqlashni xohladi. U yordam oldi, shuningdek, Xitoy aralashuvi bo`lsa, Qo`shma Shtatlardan bilvosita qo`llab-quvvatlash va`dasini oldi. Keyin, 26 mart kuni, Artur