Аплв1тот1 Jill. V b tk kaffTAlv grant bulalari

Lekin bu yo‘l juda xavfli edi. Qirraning past yeri-ga miltiq o‘qi yetardi, pastda poylab yotgan yerlik-larning ikki tomonlama yog'dirgan o‘qidan hech kim omon qolmagan bo‘lardi.
Glenarvan bilan do‘stlari o‘sha tog‘ qirrasining xavfli yeriga tushdilar, pastdagi jangchilar ularni o‘q yomg‘iri bilan qarshi oldi, lekin bu o‘qlardan birontasi mo'ljalga tegmadi. Shamol ular oldiga bir necha pijni uchirib keldi. Ular allaqanday kitob qog'ozidan qilingan edi. Paganel qiziqib bu pijlarni

568

yerdan terib oldi-da, ochib, unda nimalar yozilganini o‘qib ko'rdi:
— Anavini qarang-a? — deb yubordi u. — Miltiqlarini nima bilan o‘qlaganlarini bilasizlarmi, do‘stlarim?
— Yo‘q, Paganel, bilmaymiz, — deb javob berdi Glenarvan.
— Bibliyadan yirtib olingan sahifalar bilan o'qlashar ekan! To‘g ‘risini aytsam, bu maorilarni ilm-ma’rifatga chaqirgan missionerlarga achinaman. Maorilar uchun kutubxona tuzishlari oson emasga o‘xshaydi.
Glenarvan bilan hamrohlari tik so'qmoqdan cho‘qqiga ko'tarila boshladilar: ular boshliq qabrini ko'zdan kechirmoqchi edilar. Yuqoriga chiqib olgach, ular oyoq ostidagi yerning ahyon-ahyonda titrab ketishini ko‘rib hayron bo‘ldilar — yer suv vaqirlab qaynab yotgan qozon o‘qtin-o‘qtin uzoq titrab qo‘ygandek, titrardi. Aftidan, tog‘ qatlamlari tagida yer osti o‘tining harakati natijasida ancha-muncha bug‘ to'planib qolgan edi.
Bu o'ziga xos hodisa yaqinda Vaykato buloqlari orasidan o‘tib kelgan odamlarni hayron qoldirmadi. Ular Ika-na-Mauining markaziy viloyati yer qimir-lashidan ayniqsa ko‘p zararlanganini bilar edilar. Bu yerlar kataklar orasidan tashqariga issiq buloqlar va oltingugurt bug‘lari otilib yotadigan kattakon g‘alvirning o‘zginasi edi.
Maunganamu tog‘ini ilgari ham kuzatgan Paganel do‘stlarining e’tiborini tog‘ning vulqondan paydo bo‘lganiga jalb qildi. Geografiya olimining fikricha, Maunganamu tog‘i orolning markaziy qismida juda ko‘p bo‘lgan, kelajakda vulqonga aylanib ketadigan konussimon tog'lardan biri edi. Biror arzimas me-xanik ta’sir bilan ham toshsimon tufdan iborat bo‘lgan bu tog‘da vulqon paydo qilsa bo'lardi.
— Shunday ham deylik, — dedi Glenarvan, — lekin biz hozir har holda «Dunkan»ning bug‘ qozoni oldida o‘tirgandek xavfsiz yerda o‘tiribmiz. Axir yer qatlami chidamlilikda qozonning temir devoridan qo-lishmaydi-da.
— To‘g ‘ri, — dedi mayor, — lekin eng yaxshi bug‘ qozoni ham uzoq ishlatilgandan keyin bari bir yorila-di.
— Lekin men bu tog‘da umrbod qolib ketmoqchi

5 6 9