Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

7.
 
Копылов В.А. География населения. Учебное пособие.– М.: 1999. – 
124 с.
8.
 
Тожиева З.Н. Иқтисодий ва демографик статистика. – Т., 2002. – 
160 б. 

---

131 
9.
 
Тожиева З.Н. Ўзбекистон аҳолиси: ўсиши ва жойланиши 
(Монография). – Т.: «Фан ва технология», 2010. – 276 б.
10.
 
Тожиева З.Н. Ўзбекистон Республикасида демографик жараѐнлар ва 
уларнинг ҳудудий хусусиятлари. Докторлик диссертацияси. – Т., 2017. – 224 
б. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6-MAVZU. DUNYO AHOLISINING YOSH – JINSIY TARKIBI. 
DEMOGRAFIK QARISH 

---

132 
Reja: 
6.1. Aholining yosh tarkibi va yosh kontingentlari 
6.2. Aholining jinsiy tarkibi va uning shakllanishidagi omillar 
6.3. Aholining qarishi va uning demografik mezonlari 
 
6.1. Aholining yosh tarkibi va yosh kontingentlari 
 
Aholi tarkibi deganda aholining ma‘lum ijtimoiy – iqtisodiy va demografik 
belgilari asosida taqsimlanishi tushuniladi. 
Aholi tarkibi asosan quyidagi belgilar asosida taqsimlanadi: 
1.
Biologik xususiyatga ega bo‗lgan belgilar: (askriptiv) jinsi, yoshi, irqi, etnik 
guruhi; 
2.
Sosial xususiyatga ega bo‗lgan belgilar: nikoh statusi (nikohda turishi) 
savodliligi va ma‘lumotlilik darajasi), kelib chiqishi, tili, fuqaroligi, 
professional tayyorgarligi; 
3.
Iqtisodiy xususiyatga ega bo‗lgan belgilar: kasbi, bandligi, bandlik sohasi, 
daromad manbai; 
4.
Migratsion xususiyatga ega bo‗lgan belgilar: tug‗ilgan joyi, mazkur aholi 
maskanida necha yildan byeri yashab kelishi va h.k; 
5.
Demografik (vitalniy) belgilar: tug‗ilish va o‗lim, nikoh va ajralish, nikohga 
kirish yoshi, homiladorliklar soni, farzandlar soni, o‗lim soni va h.k; 
6.
Oilaviy tarkibi bo‗yicha belgilar: oila yoki uy xo‗jaligi, oila turlari va h.k; 
Aholining yosh va jinsiy tarkibidagi o‗zgarishlar (demografik tarkibi) 
birinchi navbatda, jamiyatning demografik holati bilan chambarchas bog‗liq. 
Demografik holat esa aholining yoshi va jinsiy tarkibi, nikohga kirishi va 
nikohning bekor etilishi (ajralish), tug‗ilish, o‗lim va migratsiya kabi jarayonlarda 
ifodalanadi.