Ao = — j podV = -poVo 0

N, C
3
=
const.
Keltirilgan to ‘rtta qonunni faqat quyidagi yo‘ l bilan birlashtirish mumkin -
P V = NT.
(2.40)
Termodinamika - eksperimental ravishda olingan natijalarni mana, shu bobda, 
keltirilgan termodinamik deyilgan munosabatlar orqali o'rganishdir. Ideal gaz 
q o n u n i
deyiladigan (2.40)-formula termodinamika fani doirasida tajribaviy 
formuladir, statistik qonuniyatlar asosida, bu formula, nazariy ravishda, 
keltirib chiqariladi (IV-bobga, qarang). 
Ammo ya.na, bir niarta qaytaramiz 
- termodinamika, doirasida, holat tenglamasi tajribaviy yo‘l va, mantiqiy 
mulohazalar asosida, keltirib chiqariladi, uncla.n keyin yuqoridagi qonunlar va, 
formula,la,r orqali mana, shu holat tenglamasiga bo'ysunadigan sistemaning 
hamma hossalari keltirib chiqariladi.
2.5-misol. 
Ideal gazning energiyasi uning hajmi va bosimiga bogdiq emas, faqat uning 
temperaturasi va undagi zarrachalar soniga bogdiq ekanligini isbot qiling.
Isbot. dE = TdS — P d V  ga
dS =
dV
т
111
qo'yamiz:
d E  =
T
dT
(2.22)- va (2.40)-formulalardan foydalanilsa
dV.
(2.41)
d E \ 
dVJ
т
P
P = P - P =  0
kelib chiqadi. Demak, ideal gazning ichki energiyasi uning hajmiga bogdiq emas ekan. dE 
uchun quyidagining hadning o ‘zi qoldi:
dE 
T
dT 
Cv dT
v
Energiyaning bosimga ham bogdiqmasligiga o ‘taylik. Buning uchun
(2.42)
dS
dP
dan foydalanib
dE
T
dT
+