Termodinamika” faniga kirish

1. 
   “Termodinamika” faniga kirish.- Termodinamika issiqlik effektlari bilan sodir bo'ladigan turli jarayonlarda energiyaning aylanish qonunlarini o'rganadigan fan. Termodinamika so'zi yunoncha so'zdanolinganbo'lib , «termos» - issiqlik, «dinamikos» - kuch degan ma'noni bildiradi.
   
2. 
   Texnik tеrmodinamika.- Issiqlik dvigatellarida issiqlikni ishga aylantirish ishchi jism yordamida amalga oshiriladi. Ishchi jism gaz yoki bug' bo'lishi mumkin. O'zaro va atrof - muhit bilan issiqlik almashinadigan jismlar majmuasiga termodinamik tizim deyiladi.
   

Termodinamik tizim - ochiq, yopiq, yakkalangan va adiabatik bo'lishi mumkin.
Agar tizim boshqa tizimlar bilan energiya almasha olsa, ochiq termodinamik tizim (bunga misol - gaz-turbina qurilmasi), energiya almasha olmasa, yopiq termodinamik tizim (bunga misol - ichki yonuv dvigatelilari) deb yuritiladi.
Agar tizim atrof-muhit bilan o'zaro ta'sir etmasa - yakkalangan termodinamik tizim, agar tizim atrof-muhit bilan issiqlik almashmasa - adiabatik tizim deb yuritiladi.
Asosiy term odinam ik holat param etrlariga: mutlaq bosim, mutlaq harorat va solishtirma hajm kiradi.
M utloq bosim.

M utloq harorat.
S olishtirma hajm.

3. 
   Idеal gazning holat tеnglamasi.
   

PV = RT

• 
  Gaz doimiysi = R
  
• 
  1 kg jism uchun ideal gazning holat tenglamasi: = RT
  
• 
  m kg gaz uchun holat tenglamasi: = mRT
  
• 
  1 kmol gaz uchun holat tenglamasi: = µRT
  

4. 
   Idеal gaz aralashmalari. - Ishchi jism tarkibida bir nechta gaz bo'lgan aralashm adan ibo- rat bo'ladi. Bir-biri bilan kim yoviy reaksiyaga kirishm aydigan gazlar to'plam iga gaz aralashm asi deyiladi. Ularga havo, yoqilg'i- ning yonish m ahsulotlari va boshqalar m isol bo'la oladi.
   

Dalton qonuniga ko'ra aralashma bosimi aralashm adagi gazlar kom ponentlarining parsial bosim lari yig'indisiga teng.
= P₁ + P₂ + P₃ +…+ P_n

Gaz aralashm alari uchun holat tenglamasi: P_arV_ar = m_arR_arT_ar.
n aralashm aning massasi: m₁ + m₂ + m₃ +……..+ m_n = m_ar
Aralashmaning massaviy ulushi deb, gaz massasini aralashma massasiga nisbatiga aytiladi va u g harfi bilan belgilanadi: