Антрактида режа: Географик ўрни ва тадқиқ қилиниш тарихи Геологик тузилиши ва фойдали қазилмалари

Антарктикада қиш ва ёз. Қиш апрелдан сентябргача, ёз эса декабрдан февралгача давом этади. Қишда Советское платосида тўрт ой қутб туни бўлиб, шамол кам эсади, совуқ 80° га етади ва ундан ҳам оша- ди. Аҳён-аҳёнда циклон яқинлашиб, ҳаво исийди (совук; —40° С гача тушади), айни вақтда Мирний атрофида штормлар бетўхтов давом этиб, довулга айланади. Аммо совуқ аҳён-аҳёндагина 40°С та етади.
Ёзда Советское платосида қутб куни тўрт ой давом этади. Ша­мол кам, ҳаво унча будут бўлмайди. Қуёш бетухтов нур сочнб, ҳавонп иситади, натижада температура —70° С дан 30° С га тушади. Қор буш бўлгандан юриш қийин, чунки қор шамолда зичлашмайди. Музликлар қопланган ён бағирда сток шамоллари ҳамон эсаверади ва ҳатто кучая- ди. Мирний атрофида кўп вақт офтоб чарақлаб туради. Мирнийда ку­пинча шамол эсмайди. Ҳаво температураси 0° С атрофида булиб, муз­лик барьери яқинида кўпгина сувлар шариллаб оқадя. Аммо вақт-ба- вақт шарқ томондан циклон булутлари босиб келади. Бир неча кун мо­байнида шарқдан шторм шамоли эсади, пастда бўрон кутиради. Сўнгра яна офтоб чиқиб ҳаво жим-жит бўлиб қолади. Антарктида вох.алари- нинг об-ҳавоси айниқса тахсин қоларлидир. Воҳалардаги ҳаво темпера­тураси ён-веридаги муз температурасидан бир неча градус илик бўла- ди. Қояларнинг чўл офтобида қорайган ва оқ туз пардаси билан коп- ланган юзаси 30° С гача қизийди, ҳаво эса 1Г С гача ва ундан ортйқ исийди. Исиган ҳаво юқорига кўтарилади, сув буғлари тушга яқин қуюқлашиб, кичик-кичик тўп булутларни хосил қнладн Баъзан Қозон- сойларда шўр ва оқмас кўллар учрайди. Аммо майда тупроқда совуқ излари — совуқда хрсил бўлган ёриқлар, кўп қиррали тош доғларн куриниб туради. Музлаган цатлам қалинлиги 100 м га етади ва ундан ҳам ошади, аммо кўллар остида ер музламаган бўлади. Қояларни ша­мол сийқалаб, кўпгина тош катакларни ҳосил қилган. Шаркий шамол­лар майда тупроқни муз устига олиб чиқади, шунинг учун коялардан гарбга томон музлар илик ҳаво таъсирида айниқса кўп эрийди. Улар муз устида бир талай кўкимтир қор кўллар, сой жилғалар ҳосил килади.