Ўсимликлари. Ўсимлик турлари (лишайниклар, замбуруғлар, бактерия ва сувўтлар) кам ва ўзига хос, аммо улар материкнинг энг совуқ жойларида ҳам учрайди.
Антарктика океан областчасида эуфази қисқичбақалари (буйи 6 см гача боради) жуда катта тўда бўлиб яшайди. Ёзда океан юзасини бу қисқичбақалар кўплаб километргача қоплаб олади, кит ва пингвин- ларга ем булади. Бу жойда планктон организмлар: қисқичбақасимон- лар, медузалар, радиоляриялар, диатом сув ўтлари ва ҳоказолар айникса кўп. Сувнинг юза (200—300 м) қатламида планктон ҳаммадан кўп, бу қатлам актив қатлам деб аталади. Шимолий ярим шар треска балиқ- ларининг узок уруғлари бўлган нототенийларнинг қирғоқ яқинидаги формаларини айтиб ўтиш керак. Қушлар синфидан бўрон қушлари отряди (шу жумладан альбатрослар) ва пингвинлар кенжа отряди бор. Ҳозир Ерда ҳаёт кечираётгаи пингвинларнинг 17 тури фақат Жанубий ярим шарда тўлиқ учрайди, шу жумладан 3 тури Антарктидада (Антарктика минтақасида) яшайди.
Океанда сут эмизувчилар синфидан курак оёқлилар ва китлар бор. Курак оёқлилар жуда хилма-хил, уларнинг орасида чинакам тюленлар (жумладан денгиз фили ва бошқа тюленлар) билан қулоқдор тюлень — котикни ажратиш керак. Қулоқдор тюлень XIX асрдаёқ деярли бутун- лай цирилиб кетган. Китлар Жанубий океанда Ернинг бошқа ҳар қан- дай океанига нисбатан кўпроқ. Китлар кенг майдонда кўчиб юради ва Жанубий океанга асосан ёзда келиб семиради. Улар Антарктикада муз парчалари олдида тўда-тўда бўлиб учрайди. Антарктида қирғоғи олдида китларни кўп кўриш мумкин Мўйловдор китлар (кўк кит, финвал, сейвал ва ҳоказо) ва тишли китлар (кашалот, косатка) бор. Мўйловдор китлар кўплаб тутилади, жумладан совет кит овловчи флотилиялари шундай китларни овлайди.
Антарктика материк областчасида юксак даражадаги ўсимликлар йўқ. Антарктика ярим оролининг фақат ғарбий соҳили бундан мустас- но Бу соҳилнинг бир қадар юмшоқ иқлимида юксак даражадаги ўсим- ликлардан ғаллагуллиларнинг икки тури ва қалампирмунчоқларнинг бир тури ўсади. Шу сабабли материкнинг бу районини Субантарктика- га киритамиз. Лишайникларнинг гуддали, баргли, бутали формалари бор. Пингвинлар тезаги тушган зах жойларда яшил мохлар гоҳо зич чим қатламлари ҳосил қилади. Лишайниклар тоғларнинг баланд жойларида ва ҳатто қутбдан атиги 360 км масофада (Нансен тоғнда) учрайди.
Сув ўтлар (кўк яшил ва диатом сув ўтлари) воҳаларнинг кўллари- да тарқалган. Ер бетидаги сув'ўтлар қояларнинг юзасида ва қорда юика гилам булиб ўсади. Нураган қатламда, қорда ва ҳавода бир оз бактериялар тарқалган.
Do'stlaringiz bilan baham: |