Anorganik moddalarning asosiy sinflari

Qiziqarli tajriba
O’qituvchi o’quvchilarga laboratoriya daftarlarini ochilishlarini aytib 11 – laboratoriya mavzusini yozishlarini ta’kidlaydi, so’ngra shisha idishdagi kerosin ostida saqlanadigan natriy bo’lakchasidan ozgina kesib olib, uni probirkadagi yoki petri kosachasidagi suvga tashlaydi, shu ondayoq shiddatli reaksiya ketib, vodorod gazi ajrala boshlaydi va idish ichidagi rangsiz eritma pushti rangga aylanadi. Bunga sabab nima? Tegishli kimyoviy reaksiyani yozing.
Javob: eritma rangining qizarishiga sabab, probirkadagi suvga o’qituvchi oldindan 1- 2 tomchi fenolftaleinning spirtdagi eritmasidan tomizgan edi.
Fenolftaleinli ishqor eritmasini kislota eritmasi bilan neytrallash natijasida idikator rangini yo’qotadi.
Buni quyidagi jadval asosda tushuntiramiz.

Indikator nomi	Neytral ertymadagi rangi	Kislota eritmadagi rangi
Lakmus	Binafsha	Qizil
Fenolftalein	Rangsiz	Rangsiz
Metilzarg’aldog’i	To’q sariq	Qizil

1. Ishqoriy va ishqoriy – yer metallarning suv bilan ta’sirlanishi natijasida olinadi.
a) 2Na+2H₂O=2NaOH+H₂
b) Ca+2H₂O=Ca(OH)₂+H₂
2. Ishqoriy va ishqoriy – yer metallari oksidlarining suv bilan ta’sirlaqnishi natijasida olinadi:
a) Na₂O+H₂O=2NaOH
b) CaO+H₂O=Ca(OH)₂
3. Suvda erimaydigan asoslar tuzlarning suvdagi eritmasining ishqor bilan ta’siri natijasida olinadi. (11 – laboratoriya)
a) CuSO₄+2NaOH Cu(OH)₂ +2Na₂SO₄
havo rangli cho’kma