Anor seleksiyasi va navshunostligi

Savollar:

5. 
   MaHalliy navlarning selektsiyadagi aHamiyati nimalardan iborat?
   
6. 
   O`zbekistonda meva navshunosligi tarixi.
   
7. 
   Meva ekinlari navlarida fenotipik o`zgaruvchanlik.
   
8. 
   Meva ekinlarida nav tozaligi qanday saqlanadi?
   

10-MAVZU. O`ZBEKISTONDA RAYoNLAShTIRILGAN ANOR NAVLARI XO`JALIK, BIOLOGIK BELGILARI VA ULARNI O`ZIGA XOS XSUSIYaTLARI.

1. Navlarning muHim xo`jalik xususiyatlari va biologik ko`rsatkichlarni o`rganish, ularga baHo berish va navlar aro o`tkaziladigan sinovlar uchun eng muHim ko`rsatkichlar quyidagilar-dan iborat.

Navlarning qishga chidamliligi. O`simliklarning qishga chi-damliligi deb qish davomida bo`ladigan Hamma noqulay sharoit-larga bardosh berish qobiliyatiga aytiladi. O`simlikka salbiy ta’sir qiluvchi omillardan biri Havo Haroratidir. Respublika-mizning iqlim sharoiti keskin kontinental bo`lganligi uchun Havo Haroratining bir kecha kunduzda o`zgarish oralig`i 2,5-30⁰S va undan ko`proqni tashkil etishi mumkin. Respublikamizda nav-larning qishga chidamliligini aniqlash muHim aHamiyatga ega. Mevali ekin navlari bu xususiyati bo`yicha bir biridan farq qiladi va ularga aniq baHo berish ancha murakkab. Oddiy qish sharoitlarida navlar o`rtasidagi farqni bilish, ularga nisbiy baHo berish qiyin. Buning uchun tashqi sharoitlar daraxtlar uchun noqulay kelgan qishlardagina ularga qiyosiy baHo berish mumkin. Shu sababdan navlarning qishga chidamliligini aniqlashda ko`p yillar kerak bo`ladi va ma’lumotlar bog`dorchilikning Har xil mintaqalarida to`planishi zarur.
Navlarning Hosilga kirish muddati mevali ekinlarning mu-Him xo`jalik xususiyatlaridan biri Hisoblanadi. Bog`dorchilikda tez Hosilga kiruvchi navlar yuqori qadrlanadi va navlarning iqtisodiy samarasi yuqori bo`ladi.
Bog`da ekilgan nav daraxtlarining 50% Hosilga kirishi navli Hosilga kirish muddati deb Hisoblanadi. Bunda Har bir olma daraxti 3 kg, nok, shaftoli, o`rik va olxo`ri 2 kg, gilos va olcha 1 kg Hosil berish kerak.
Har bir meva ekini turi bo`yicha navlar tez, o`rtacha va kech muddatlarda Hosilga kiruvchi guruHlarga bo`linadi.