Annotatsiya. «O’zbekiston tarixi» bo’yicha tayyorlagan ma’ruza matnlari fanning barcha ma’lumotlarini o’z ichiga qamrab olgan. O’quvchilarning tarix sohasidagi bilimlarini shakillantirishga qaratilgan

Ittifoq mehnat taqsimoti va unda O’zbekiston-ning tutgan o’rni.O’zbekiston iqtisodiyotida turg’unlik holati yuzaga ke-lishining asosiy sabablaridan biri Ittifoq mehnat taqsimoti-da respublika o’rni va hissasi uzoq yillar davomida Markaz zo’ravonligi bilan belgilanib kelinganidir. Chunonchi, SSSRda yetishtiriladigan paxtaning 65%i,pillaning 60%dan ortig’i, kanopning 80—90% i, qazib olinadigan oltin, simob, volfram va boshqa nodir metal-larning salmoqli miqdori O’zbekistonda ishlab chiqarilar edi.

Biroq 80-yillarning o’rtalariga kelib O’zbekistondagi real vaziyat salbiy tomonga jiddiy o’zgarib bordi. o’zbe-kiston aholisini tabiiy gaz bilan ta'minlash miqyosi 20% ga yaqinni tashkil etdi, xolos. Yetishtiriladigan pax-taning atigi 10%igina O’zbekistonda qayta ishlanar, qol-gan qismi esa Ittifoqning sanoat markazlariga jo’natilardi.

Natijada O’zbekistonda iqtisodiy ahvol og’irlasha boshladi, moddiy tanglik yuzaga keldi, xo’jalik yuritish tizimi haddan tashqari siyosiylashdi, ma'muriyatchilik usullari takomillashdi. Bularning barchasi, tabiiyki, og’ir iqtisodiy vaziyatni yuzaga keltirdi. Agar 1981—1985-yil-larda yalpi ijtimoiy mahsulot 3,4% ortgan bo’lsa, 1986— 1990-yillarda bu ko’rsatkich 2,2%ni tashkil etdi. 1986-1990-yillarda O’zbekistonda po’lat quyish darajasi jiddiy kamaydi, shu davr mobaynida paxta terish mashinalari ishlab chiqarish 9,4 ming donadan 5,8 ming donaga, traktorlar 26,4 mingdan 21,1 ming donaga, ekskavator-lar 1576 donadan 964 donaga kamaydi.

Markaz tomonidan olib borilgan iqtisodiy siyosatdan ko’zlangan maqsad soxta «ixtisoslashtirish» vositasida barcha respublikalarning xalq xo’jaligini bir-biriga sun'iy yo’llar bilan bog’lab tashlash, ularning ajralmasligini ta'minlashdan iborat edi. O’zbekiston sanoati, ayniqsa, mashinasozlik, xususan, traktor sanoati uchun tayyor de-tallarning aksariyat qismi boshqa hududlardan keltirilib, respublikamizda ularning hissasi atigi 2,2 foizni tashkil etardi.

Ittifoq mehnat taqsimotida O’zbekiston paxta yetishtirish va xom ashyo mintaqasi sifatida qabul qili-nishining o’zi ham respublika iqtisodiyotidagi bir yoqla-malikdan dalolat berardi. Xo’jalik yuritish tizimidagi bir yoqlamalik esa, o’z navbatida bir tomondan, ishsizlik-ning yuzaga kelishiga, ikkinchi tomondan, ijtimoiy beqarorlikning paydo bo’lishiga olib keldi.