Андижон вилояти халқ таълими бошқармаси избоскан тумани халқ таълими бўлими

Ота-оналарнинг бола тарбиясидаги масъулияти

• Диққат муаммо! Мавжуд маълумотларга кўра, турли ҳудудларда истиқомат қилувчи зиёлилар фарзандлари билан кунига 10-15 дақиқа мулоқот қилади холос экан. Бу ҳол ота-она ўз фарзандларига етарли эътибор бермаётганлиги, унинг қизиқишларини аниқ билмаслиги, тенгдош ва тенгқурлари ҳақида маълумотга эга эмаслиги, яъни бола ўз ҳолига ташлаб қўйилганлигидан далолатдир. Табиийки, бундай эътиборсизлик уларнинг ножўя йўлларга кириши, жинояткорона гуруҳлар ва ақидапарастлар таъсирига тушиб қолишига сабаб бўлади. Телевизор ёки компьютер олдида кўп вақтини ўтказадиган болалар катталар оламига муддатдан олдин кириб бориши кузатилади, шунингдек, бу хол тез толиқиш, паришонхотирликни юзага келтиради.
• Эсда сақланг! Бундай ҳолатда ота-оналарнинг бола тарбиясидаги масъулиятини инстинкт даражасига кўтариш, оила аъзоларига тарбиявий таъсир кўрсатувчи анъаналарни яратиш керак бўлади.

• Тарбия бу фақат насиҳат, танбеҳ, жазолаш эмас.
• Болани кўпроқ атрофдагиларнинг биринчи ўринда
• ота-онанинг ҳатти-ҳаракатлари тарбиялаб қўяди.

• Оиладаги иқлим
• болага таъсир этувчи муҳим омил!

• Дўстлик, ҳамжиҳатлик,
• ҳурмат, инсон ташаббусини қўллаб-қувватлаш,
• илиқлик, ўй-ҳаёллари, ҳис-туйғулари билан ўртоқлашиш, қувонч ва қайғуларни баҳам кўриш,
• ўз фикрини яширмасдан гапириш, бир-бирини тинглаш,
• хушчақчақлик…

• Ҳозирда бутун жамиятдаги каби оилавий муносабатларда ҳам демократлашув жараёни кузатилмоқда.

• Лекин, болада кўп масалаларда етарли тажриба йўқлигини унутмаслик керак.
• Шунинг учун бола ота-онанинг бошқаруви, назорати зарур бўлган масалалар борлигини ҳам англаши зарур.

• Бола ижтимоийлашув жараёнида ўзини обрўли деб ҳисоблаган инсон ўрнига қўйиб кўради, унга тақлид қилишга ҳаракат қилади.
• Ота-она болада нигоҳида обрў қозонишга интилиши керак.
• Ҳақиқий обрў тажриба, ақл, ирода, маънавий кучга асосланади.
• Шундагина бола ота-онанинг йўриқномаларини онгли равишда бажаради.

• Бола яхши ва ёмон ўртасидаги фарқни тушуниб етиши учун
• рағбатлантириш ва жазолаш
• қўлланилади.
• Фақат ютуқлари учун рағбатлантириш қўлланилиб,
• салбий ҳаракатлари учун жазоланмайдиган болалар яхши натижага эришмайдилар.

• ?

• Лекин
• Тарбия жараёни кўпроқ ижобий ҳис-туйғуларга бой бўлишига интилмоқ зарур
• Шунинг учун болага танбеҳ беришдан кўра уни кўпроқ мақташ тавсия этилади.

• Тарбияга салбий таъсир этувчи омиллардан бири:
• Ота-она ўртасидаги низо (тарбияга ҳар хил ёндашув)